Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej
Art.9
treśćtychprzeżyć,comabyćichprzedmiotem,rozstrzygaostatecznienkształt”znamion
stronyprzedmiotowejkonkretnegotypuczynuzabronionego.Zamiarpopełnieniaczynu
zabronionegotobowiem„chcę”lub„godzęsię”sprawcyodniesionedostanufaktycz-
negowypełniającegozespółznamionprzedmiotowychokreślonegotypuczynuzabro-
nionego.
10.Zamiarpopełnieniaczynuzabronionegotopewienstanprzeżyćwewnętrznychsprawcy,
wramachktóregomożnawyróżnićdwiekomponenty-intelektualnąorazwolicjonalną
(wolitywną).Dotyczytowrównejmierzeobukodeksowychpostacizamiaru.
11.Zamiarbezpośredni,zgodniezjegocharakterystykąpodanąwart.9§1k.k.,polegana
tym,żechcesięswymzachowaniemwypełnićzespółznamionprzedmiotowychdanego
typuczynuzabronionego.nPodłoże”intelektualnetejpostacizamiaruniezostałowprost
wkomentowanymprzepisieokreślone,aledośćłatwojeuchwycić.Skorosprawcachce
swymzachowaniemwypełnićznamionastronyprzedmiotowejokreślonegotypuczy-
nuzabronionego,to-zakładającuniegoelementarnąracjonalność-musiprzyjmować
(przewidywać,byćprzekonany),żewtensposóbnapewnotoosiągnie(tzw.świadomość
pełnaznamion)alboprzynajmniej,żemożetoosiągnąć(tzw.świadomośćniepełnazna-
mion).Więcejkłopotówsprawiaadekwatneujęciekomponentywolicjonalnejzamiaru
bezpośredniego,niecoparadoksalnie,gdyżtaakuratstronaowegozamiaruzostaławart.9
§1k.k.wyraźnieokreślona(zob.J.Majewski,Określenie...,s.53-55,skądpochodzizrąb
poniższegowywodu).Primafaciemogłobysięwydawać,żezakreszwrotunsprawcachce
popełnićczynzabroniony”
,użytegowart.9§1k.k.,obejmujetylkotakiestanyintelektual-
no-wolicjonalnesprawcy,wktórychsprawcapragnieswymzachowaniemurzeczywistnić
stanrzeczywypełniającyzespółznamionprzedmiotowychrelewantnegotypuczynuza-
bronionego,wktórychstanowitojegocel;słowem,wktórychmaonpozytywnąpostawę
wolicjonalnąwzględemtegostanurzeczy.Wolnozałożyć,żeczłowiekmożeodczuwaćpo-
trzebę,abycośzrobićwtedyitylkowtedy,gdyocenia,żejesttodlaniegoztegoczyinnego
względukorzystne,dobre,pożyteczne,pożądane,przyjemneitd.;przyjmijmy,żewszel-
kieprzymiotytegorodzajustreszczawsobiekategorianużyteczności”
.Jeżeliwobectego
sprawcachceurzeczywistnićstanrzeczywypełniającyznamionaprzedmiotoweczynu
zabronionego,totymsamymuważa,żeówstanrzeczyjestdlańużyteczny(jegoużytecz-
nośćjestwiększaodzera).Zatakąwykładniąprzemawiająjęzykowedyrektywywykładni
iznaczeniesłowanchcieć”wpowszechnejpolszczyźnie.Tymczasemwpiśmiennictwie
iorzecznictwieoddawnazdecydowanieprzeważadużoszerszeujmowaniezamiarubez-
pośredniegoiwłączaniedojegozakresurównieżwszystkichtakichprzypadków,gdyurze-
czywistnieniestanurzeczywypełniającegoznamionaprzedmiotoweczynuzabronionego
jawisięsprawcyjakoniezbędnyśrodekdoosiągnięciazałożonegocelualbojakokoniecz-
nenastępstwoubocznejegozachowania(tzw.przestępstwonieuchronne).Zdaniemzwo-
lennikówtakiejinterpretacjiprzekonaniesprawcy,żeswymczynemnapewnowypełni
znamionaprzedmiotoweczynuzabronionego,przesądzazamiarbezpośredniwsytuacji,
gdyprzystąpiondotegoczynu.Zailustracjętegopodejściamożeposłużyćnastępująca
tezazawartawwyrokuSNz2.06.2003r.,IIKK232/02(LEXnr78373):nAnalizująckon-
kretnezachowaniesprawcywartopamiętać,żeużytywart.9§1k.k.zwrot»chce«wcale
niejestrównoznacznyzezwrotem»pragnie«.Sprawca»chce«popełnićczynnietylkowte-
dy,gdypragnierealizacjiznamionigdynastępstwaczynudlańpożądane,alerównież
wtedy,gdyrealizacjęznamionwyobrażasobiejakokonieczny,choćobojętnylubnawet
JarosławMajewski
79