Rozdział1
EPIDEMIOLOGIA–
NAJWIĘKSZEWYZWANIA
WOJCIECHSTEFANZGLICZYŃSKI,JAROSŁAWPINKAS
Czynnikiryzykazdrowotnego
związanezestylemżycia
Wśródwszystkichczynnikówryzykamającychwpływnazdrowieczłowiekawpewnym
uproszczeniumożnawskazaćtrzygrupy,tj.czynnikimetaboliczne,środowiskoweibeha-
wioralne.Próbyoszacowaniawpływuposzczególnychczynnikówprzynosząróżnerezultaty.
Niemniejwkażdymzestawieniunajwiększąrolęprzypisujesięczynnikombehawioralnym,
czyliinnymisłowy-stylowiżyciadefiniowanemujakoncałokształtcechcharakterystycz-
nychdlazachowaniasięjednostkilubzbiorowości,ujawniającysięzwłaszczawżyciu
codziennym”.
WedługanalizprowadzonychwramachGlobalBurdenofDiseaseStudy(GBD)czynniki
behawioralnew2016r.wPolsceodpowiedzialnebyłyzabliskopołowęwszystkichzgo-
nów(48,7%)iponad⅓(35,7%)utraconychlatprzeżytychwzdrowiu(disabilityadjusted
lifeyears,DALY,tzn.utraconadługośćżyciaskorygowananiepełnosprawnością)rozumia-
nychjakosumalatstraconychwwynikuprzedwczesnejumieralnościorazniesprawności.
1