Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.WPROWADZENIEDOEPIDEMIOLOGIICHORÓBZAKAŹNYCH
tSwoistość-jednonarażeniewiążesięzjednymskutkiem(np.wirusodry
wywołujeodrę);wrzeczywistościrzadkomożliwedospełnienia.
tAnalogia-potwierdzoneistnieniepodobnychzwiązków.
2.4.2.
Rodzajebadań
Wzależnościodrolibadaczabadaniaepidemiologicznedzielisięnabadaniaekspe-
rymentalne(badaczdecydujeonarażeniu/zastosowaniuinterwencji)iobserwacyjne
(badaczbiernieobserwujenarażenia,zachorowania,stosowaneleczenieijego
wyniki).
Badaniaeksperymentalnesąbadaniamiprospektywnymi,wktórychporównuje
sięczęstość(ryzyko)występowaniaokreślonychwbadaniupunktówkońcowych
wgrupiepoddanejinterwencjibadanej(narażonej)iwgrupieniepoddanejtejinter-
wencji(nienarażonej/kontrolnej/placebo).Wbadaniacheksperymentalnychmożna
takżeporównywaćdwielubwięcejinterwencji.
Niezwykleważnymaspektembadańeksperymentalnychjestuzyskanieporówny-
wanychgrup,którenapoczątkubadaniasąpodobnepodwzględemczynników
wpływającychnawystąpieniepunktówkońcowych(rokowanie)iwtensposóbzakłó-
cającychobserwacjęorazwnioskowanie.Niejestmożliweprzypisanieuczestników
badaniaprzezbadaczadogrupwtakisposób,abybyłyonepodobnepodwzględem
wszystkichczynnikówzakłócających,gdyżczęstoniewszystkieczynnikizakłócające
sąznane.Jedynymsposobemosiągnięciawyjściowejrównowagiczynnikówzakłó-
cających(eliminacjiichwpływunawyniki)jestlosowydobóruczestnikówbadania
dogrup(randomizacja).Dziękitemukażdyuczestnikbędziemiałtakąsamąszansę
dostaniasiędogrupybadanejikontrolnej,coprowadzidoosiągnięciarównomiernego
rozkładuczynnikówrokowniczych/zakłócających.Takiebadanianazywasiębadaniami
zrandomizacją(randomizedcontrolledtrial).Abyprocesrandomizacjibyłrzeczywiście
losowy,powinienzostaćutajniony,czyliosobakwalifikującauczestnikadobadanianie
powinnawiedzieć,doktórejgrupyzostanieonprzydzielony.Takąproceduręnazywa
sięutajnieniemrandomizacji(concealmentofallocation).Wodróżnieniuodślepej
próbydotyczytylkorandomizacjiizawszemożnająwykonać.Dziękitemueliminuje
sięświadomylubnieświadomywpływosobykwalifikującejuczestnikadobadania
naprzydziałdogrup.Badania,wktórychmetodaprzydziałudogrupumożliwiajego
przewidzenie,czyliniejestcałkowicielosowa(np.dzieńtygodnia,miesiąca,numer
kartyuczestnika)nazywasiębadaniamizpseudorandomizacją.
Randomizacjamożedotyczyćpojedynczychuczestnikówbadania,aletakżemiejsc
wdrożeniainterwencjiwprzypadkuinterwencjistosowanychnapoziomiepopulacji
(np.zmianyprawa,kampaniemedialne),wówczasmówisięobadaniachzrandomi-
zacjągrupową(clusterrandomizedtrial).
26
