Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.4.Badaniaepidemiologiczne
Badanieeksperymentalnemożetakżebyćprzeprowadzonewukładzienaprze-
miennym(crossover),gdyuczestnicypoddawanisąnajpierwjednejinterwencji,apo
przerwie(wash-outperiod)umożliwiającejustaniedziałaniapierwszejinterwencji
otrzymujądrugąinterwencję.
Opróczrandomizacjiwiarygodnośćbadaniaeksperymentalnegozwiększazastoso-
waniemetodyślepejpróby,zapewnianiającejtakiesametraktowanieuczestników
badania.Tradycyjnieokreśleniepodwójnieślepapróba(doubleblind)dotyczysytu-
acji,gdyuczestnikbadaniaibadaczniewiedzą,jakiejinterwencjipoddawanyjest
uczestnik,jednakokreślenietomożedotyczyćsytuacji,gdytakżeosobyoceniające
wystąpieniepunktówkońcowychlubanalizującedanenieznająprzynależnoścido
grupy.Ztegowzględuautorzybadaniapowinniwskazać,kogodotyczyłaślepapróba.
Wprzypadkustosowaniametodyślepejpróbyotrzymywaneleczeniepowinnodla
obserwatorawyglądaćidentyczniewporównywanychgrupach.
Zewzględunacharakterstosowanychinterwencjiniezawszejestmożliwezastoso-
waniemetodypodwójnieślepejpróby(np.porównującinterwencjechirurgiczne
izachowawcze)-wprzypadkuznajomościprzynależnościdogrupzarównoprzez
uczestników,jakibadaczymówisięopróbieotwartej(openlabel).Wówczaswiary-
godnośćzwiększasię,gdyosobyoceniającewystąpieniepunktukońcowegonie
wiedzą,wktórejgrupiebyłuczestnik.
Pozostałeproceduryzwiększającewiarygodnośćbadańeksperymentalnychobejmują
zapewnienieocenyskutkówinterwencjiuwszystkichuczestnikówbadaniapoddanych
randomizacji(completenessoffollowup)ianalizęuczestnikówwgrupach,doktórych
zostaliprzydzielenilosowonapoczątkubadania(intentiontotreatanalysis).
Badaniaobserwacyjneobejmująbadaniaanalityczne(kohortoweikliniczno-kon-
trolne),któreumożliwiająocenęzwiązkumiędzynarażeniemapunktemkońcowym
(zachorowaniem)orazbadaniaopisowe(przekrojowe,ekologiczne,opisyprzypadku
lubseriiprzypadków,analizyrejestrów).
Niezwykleważnymaspektembadańobserwacyjnychjestokreśleniepopulacji
źródłowej(referencyjnej),doktórejbędąsięodnosićichwyniki.Wprzypadkuobser-
wacyjnychbadańanalitycznychkluczoweznaczeniemadobórgrupykontrolnej,
którapowinnabyćjaknajbardziejpodobnadogrupynarażonej.
Wbadaniukohortowym(cohortstudy)punktemwyjściajestnarażenie,porów-
nujesięczęstośćwystępowaniapunktukońcowego(choroby)wgrupienarażonych
(otrzymującychinterwencję)inienarażonych(nieotrzymującychinterwencji).Podsta-
wowymzałożeniembadaniajestniewystępowaniebadanegopunktukońcowego
(choroby)uuczestnikówbadaniawmomenciejegorozpoczęcia.Długofalowaobser-
wacjaumożliwiastwierdzeniewystąpieniabadanegopunktukońcowego(choroby),
dziękitemunarażeniepoprzedzapunktkońcowy,cojestważnedlawnioskowania
ozwiązkuprzyczynowo-skutkowym.
27
