Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
obcychirodzimych,aprzedewszystkimichbujnyrozwójbyłodpo-
wiedziąnapotrzebęchwili,aktualnybiegwydarzeń,przemianyoby-
czajowe,społeczneipolityczne,klimatintelektualnyiwszelkieinneuwa-
runkowaniaświataarabskiegowokresiejegoprzechodzeniaodtradycji
donowoczesności.
Głównekoncepcjeprozyjakonowegorodzajuliterackiegowświe-
ciearabskimdynamizująrozwójcałejwspółczesnejliteraturyarabskiej,
sprzyjającpowstawaniukolejnychpomysłówliterackich,przybierają
teżpostaćokreślonychnurtówitypówtwórczości.
Periodyzacjawspółczesnejliteraturyarabskiej,jeśliweŹmiesiępod
uwagęprzesłankihistoryczne,społeczneorazrozwójformpiśmiennic-
twa,pozwalawyodrębnićwniejtrzygłówneokresyrozwojowe.Obej-
mująonerozwójpoezji,prozy,dramatui,coistotnewtymmiejscu,
stanowiąpodłożekształtowaniasięwspółczesnejprozy.
Każdyztrzechwyróżnionychnurtówrozwijasiępodwpływem
uwarunkowańotaczającejrzeczywistości.Twórcywświeciearabskim
odchwili,kiedyówświatzacząłgwałtowniesięprzeobrażaćwduchu
modernizmu(XIXiXXw.),sąjaknajgłębiejzaangażowaniwprze-
mianyiznichczerpiąinspiracje.Topodejściewpływadecydującona
organizacjętworzywaliterackiego.Zewnętrzneinspiracjeniesąjednak
jedynymkryteriumprzyjętegopodziału.Decydująonimwystępujące
wutworachzróżnicowanedominantykompozycyjne,doktórych
wdwóchpierwszychnurtachnależystosunekpisarzydotreści,awtrze-
cimnurciedotworzywaliterackiego.Okształcieutworówrealistycz-
nychdecydujetendencjadoobiektywizmu,azwłaszczapotrzebareali-
stycznegoopisu,wzwiązkuzczympisarzestosująśrodkiwyrazu
uprawdopodobniającerzeczywistość.Prozasubiektywistycznawynika
zpotrzebyekspresjinieświadomychtreści,bezwzględunazewnętrzne
uwarunkowania.Wnurcie,którynazwałamnarracyjnym,naplanpierw-
szywysuwasięsposóborganizacjitworzywaliterackiegowzorowany
naklasycznym,odwołującymsiędobogactwajęzykaarabskiego;zara-
zemukłademodniesieniadlaujęciaczasówwspółczesnychjestwutwo-
rachtradycjarodzimegoregionu.Wtrzechnurtachwystępujewięczróż-
nicowanystosunektreścidoformy.Dwapierwszeinspirująpowstawanie
znaczeńwutworachrealistycznychisubiektywistycznych,natomiast
wnurcienarracyjnymtakąinspirującąrolęodgrywajęzyk.
Wmonografiitejskoncentrowałamsięprzedewszystkimnatwór-
czościzAl-Maszriku_ArabskiegoWschodu,zeszczególnymuwzględ-
nieniempisarzyegipskich,irackich,jordańskich,libijskich,palestyń-
skich,syryjskich,sudańskich.Ichpowieściiopowiadaniasąpodstawą
przyjętejperiodyzacjiprozy.PonadtowutworachtychwyraŹniemożna
