Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Wprowadzenie
wyczerpane,jaksięwydawało,bogactwokoncepcji;rozwójmyśliza-
chodniej,którejstanArabowieuświadamialisobiezdnianadzień,
wydawałsięjednymwielkimintertekstemdlapomysłówtwórczych.
Protagoniścinakartachnowopowstającejprozyarabskiejmogli
romansowaćczyteżzabieraćsięzanaprawęspołecznąnawzórbohate-
rówdziewiętnastowiecznejprozyeuropejskiej,mogliteżpójśćśladem
nowatorskichprądówrozwijającychsięwEuropie,czerpiącznichsamą
postawęposzukiwawcząprowadzącąwniespokojnywiekXX.
Jednymztych,którzychybanajbardziejposzliwtakimwłaśnie
kierunku,byłµubrńnÎalIlµubrńn,zarównozracjiswojegożyciorysu,
jakirodzajutwórczości.Byłemigrantembuszującympoświecie,ale
związanymnajbardziejzobiecującymkontynentemamerykańskim.
Należałdotychintelektualistówzokręgusyryjsko-libańskiego,którzy
podwpływemwyrokówlosu,czyzwłasnegowyboru,chętnieemigro-
walidoStanówZjednoczonych,Brazylii,Argentyny,Meksyku.µubrńn
ÎalIlµubrńn(1883_1931)stałsięlegendąszkołyarabskiejwNowym
Jorku.Malarzipoeta,pozostawałtwórcądwóchkultur(idwóchnazwisk,
stosującnaZachodziepisownięswojegonazwiskaKhalilGibran):jako
jedenastoletnichłopiecwyemigrowałzrodzinądoStanówZjednoczo-
nych,alepotemwróciłdoLibanu,abypogłębiaćznajomośćarabskiego
ifrancuskiego(skończyłAkademięSztukPięknychwParyżu,miesz-
kałwNowymJorku).Pisałpoarabskuipoangielsku,awielezeswo-
jejlegendyzawdzięczawłasnejwielokulturowości,dlaktórejukładem
odniesieniapozostajejednaktradycjazachodnia.Jegotwórczośćdowo-
dzi,żetradycjatajestinspiracjąkolejnych,twórczychpomysłów.µubrńn
odszedłodtradycjiliteraturyarabskiej,zarównoprozy,jakipoezji.
Korzystałbezograniczeńzmożliwości,jakiedawałyformyopowiada-
nia,noweli,powieści,przesycająctegatunkipoetyckątreścią.Zasłużył
tymsobienamianoprekursorapoetykisymbolizmuiniejasności.Pi-
sarzposzukującyprzechodziłodtematykispołecznejdoowejmrocznej
symbolikinaarchetypowympodłożuwZłamanychskrzydłach(Al-
-AŚnihaal-mutakssara),zbiorzeopowiadań,zktórychwyłaniasiępo-
staćkobietysyryjskiej,zeswymnieszczęsnymlosemobwarowanym
przezspołeczeństwo.Ówzagadkowyświat,napołyrealny,napoły
symboliczny,jawisięwcałejpełniwZbuntowanychduszach(Al-
-Arwdhal-mutamarrida)_tuniewiadomegopochodzeniaksiążęferuje
niejasnewyrokilosu,szczególnietrudnedoprzyjęciawzderzeniuz
pięknemotaczającejprzyrody(Surdbal-qubur_Krzykgrobów)9.
9Î.µ.µubrńn,Surdbal-qubur,w:tegoż,Al-Arwdhal-mutamarrida,Dńral-
-FirŚanI,Al-Qńhira,tarablus,London(b.r.),s.30_43.
