Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.5.Naturalneaminokwasyniebiałkowe
47
Tyroksyna,zwanarównieżlewotyroksyną(3,5,3´,5´-tetrajodotyronina;tyronina=
O-4-hydroksyfenylotyrozyna),jesthormonemwyodrębnionymztarczycy.Występujeona
wtymgruczolewbardzomałymstężeniu–z1kgświeżychgruczołówtarczycowych
(bydła,owieclubświń)otrzymujesięokoło70mgtyroksynyi4mgjejanaloguliotyroni−
ny(3,5,3´-trijodotyroniny).Tyroksynakrążyworganizmiewpostacizwiązanejzbiałka-
mi,awtkankachdocelowychulegaprzekształceniuwliotyroninę.Liotyroninajestpię-
ciokrotnieaktywniejszaodtyroksyny,alejejdziałaniejestkrótsze.TylkoenancjomeryL
obuanalogówwykazujądziałaniefarmakologiczne,polegającenaregulowaniugospodar-
kijoduworganizmie.Wpływająrównieżnawzrost,różnicowanieidojrzewaniekomó-
rek,zwiększająprzemianęmaterii,zarównobiałkową,węglowodanową,tłuszczową,jak
imineralną.Zwiększajązużycietlenuwtkankach,przezcowzrastawydzielanieciepła
ipodnosisięciepłotaciała.Braklubniedostatekzarównohormonówtarczycowych(nie-
doczynnośćtarczycy),jakijoduwżyciupłodowymiumłodychosobnikówskutkujeza-
hamowaniemwzrostuitrwałymniedorozwojemumysłowymprowadzącymdokretyniz-
mu.Zkoleinadczynnośćtarczycynasilaprzemianęmaterii,powodujeutratęmasyciała
iwywołujecharakterystycznywytrzeszczgałekocznych.Widocznewolezwiązanezcho-
robątarczycypowstajezarównowwynikunadczynności,jakiniedoczynnościgruczołu
tarczowego.Jodotyroninysąlekamizwyboruwleczeniuniedoczynnościtarczycy.
Wchłaniająsięszybkozprzewodupokarmowego,askutekichdziałania,chociażwidocz-
nydopieropokilkudniach,jestdługotrwały;trwaod2do3miesięcy.Nadmiartyroksyny
kumulujesięworganizmie,comożebyćprzyczynązatruć.Wlecznictwiestosujesiępre-
paratyzarównopochodzenianaturalnego,wtymsuszonegruczołytarczowe,atakżewy-
ciągiztarczycy,jakisyntetycznątyroksynęlubliotyroninę.Preparatysyntetycznesą
obecnieczęściejstosowane.Worganizmachżywychtyroksynapowstajewwynikujodo-
waniatyrozynyzawartejwbiałkuzwanymtyroglobuliną,poczymnastępujekondensacja
dwóchcząsteczekdijodotyrozynyzwydzielaniemalaniny.D-Tyroksynabywastosowana
whiperglikemii,ponadtojakośrodekprzeciwmiażdżycowy,atakżejakolekwspoma-
gającyobniżaniepoziomucholesterolu.
Uniektórychsłodkowodnychsinic,takichjaktrzęsidło(Nostoc),należącychdo
rzęduNostocalesstwierdzonodużestężenieb−metyloaminoalaniny(BMAA,rys.1.11).
WkomórkachCylindrospermopsisraciborskiizawartośćtegoaminokwasudochodzido
6,5mg/gświeżejmasy.BMAAwystępujetakżewnasionachwieluodmiancykasów
(Cycadaceae)iinnychroślinzrejonówWschodniegoPacyfiku.Znajdujesięonarównież
wmięsieroślinożernychnietoperzy(Pteropusmariannus),żywiącychsięnasionamicy-
kasów.Włańcuchużywieniowymulegasilnejbioakumulacji.Naobszarach,gdzielud-
nośćizwierzętawrazzpożywieniemprzyjmująBMAAzauważonostukrotnieczęstsze
występowanieZespołuneurodegradacyjnegoZachodniegoPacyfiku–dolegliwościcha-
rakteryzującejsięsilnądemencją,przypominającejchorobęParkinsona.Stwierdzono,że
objawytewywołujeb-metyloaminoalanina.Ograniczeniespożyciaroślinzawierających
BMAAizredukowaniepopulacjinietoperzy,któreteżstanowiąpożywienietubylców,
spowodowałowciągukilkunastulatznaczącezmniejszenieliczbynowychprzypadków
neurodegeneracyjnychchoróbnaobszarzeWschodniegoPacyfiku.Osiągnięcietegopo-
zytywnegoefektuwymagałodużoczasuponieważBMAAjesttoksynąwolnodziałającą.
