Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Założeniametodologiczne
33
wformiesymboliczneji„powstajedziękiutożsamianiusięzniąuczestniczących
wniejjednostek”.Możnazniejjednakzrezygnować,„naprzykładprzezemigrację
lubkonwersję”67.Tworząceświadomośćkulturaispołeczeństwo„kształtują[…]
jednostkęwrazzjejświadomością,aleniekoniecznieświadomościąwspólnotową”.
Idalejtwierdzi:„Tożsamośćwspólnotowajestwnaszymrozumieniuświadomym
przynależeniemdospołeczeństwa.Tożsamośćkulturowato,odpowiednio,świado-
myudziałwkulturzealboprzyznawaniesiędoniej”68.
Przytoczonatuinterpretacjapojęciatożsamościjednostkowejizbiorowej,cho-
ciażmożnabyjąprawdopodobniejeszczeuzupełnić,wystarczynaużytekniniejszej
pracy.Ważnymaspektemtożsamościjest,wedługBarbarySzackiej,wspólnadlada-
nejgrupypamięćzbiorowa.BarbaraSzackatakopisujejejoddziaływanie:
Pamięćzbiorowadziałanarzecztożsamościgrupowejwznacznejmierzejakoprzekaz
wartościiwzorówzachowań.Wpamięcizbiorowejpostacieiwydarzeniazprzeszło-
ściniemającharakteruneutralnego.Sąjednoznacznemoralnie:albodobre,albozłe
ijakotakiebądźczczone,bądźpotępiane[ijesttoI.R.-R.]możenajważniejszysposób
działaniapamięcizbiorowejnarzecztożsamościgrupowej69.
Przyjrzyjmysiębliżejpojęciu„tożsamościnarodowej”,którezostałownastę-
pującysposóbzdefiniowaneprzezAntoninęKłoskowską:„Tożsamośćnarodowa
zbiorowościnarodowejtojejzbiorowasamowiedza,jejsamookreślenie,tworzenie
obrazuwłasnegoicaławartość,treśćsamowiedzy,aniezzewnątrzkonstruowany
obrazcharakterunarodu”70.Kontynuując,podkreślajednak,iż
naródjestrozumianyjakoważna,leczjednazwieluzbiorowościspołecznych;sze-
rokaizłożonawspólnotakomunikowaniawyobrażonairealizowanaprzezkulturę.
Uczestnictwownarodowejwspólnocieniepochłaniainiewyczerpujecałegoczłowie-
ka.Jestonponadtoczłonkieminnychwspólnot,np.rodziny,wieluinnychzbiorowości,
grupcelowychispołeczności.Oznaczato,żeczłowiekwróżnejmierzeiwróżnymstop-
niuidentyfikujesięzwielomaspołecznościamiigrupami.
Kolejnoliczneelementysą
czerpanezróżnychzwiązkówwrazzinnymi,psychicznymiczynnikamiskładająsięna
tożsamośćjednostki.Dlategobłędnejestwodniesieniudojednostkiokreślenie„tożsa-
mośćnarodowa”.Możnainależynatomiastpytaćomiejsce,rolęifunkcjęnarodowej
identyfikacjiiprzyswojenianarodowejkulturywcałej,totalnejtożsamościczłowieka.
Wewspółczesnymświeciejesttowciążpytaniebardzoistotne,zasługującenasamoistne
zainteresowanie71.
67
Ibidem,s.147.ObszernieopisujetepojęciarównieżZbigniewBokszańskiwswojejksiążce
Tożsamościzbiorowe,Warszawa2007.
68
Ibidem,s.148.
69
B.Szacka,Konfliktyipamięćzbiorowa,[w:]Akulturacja/asymilacjanapograniczachkultu-
rowychEuropyŚrodkowo-WschodniejwXIXiXXwieku,t.1:Stereotypyipamięć,podred.
R.Traby,Warszawa2009,s.230–231.Zob.teższczegółowoB.Szacka,Czasprzeszły,pamięć,
mit,Warszawa2006,s.32–54.
70
A.Kłoskowska,Kulturynarodowe...,s.99.
71
Ibidem,s.103–104.
