Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
natchnienia.Niemniejtenowetony,błyskawicenowejtreści,umiałpoeta
genialniespoićworganicznącałość.Takbyłoitymrazem:
...wtonówmilijonie
Każdytonjadobyłem,wiemokażdymtonie,
Zgadzamje,dzielęiłączę.
Dopierodrobiazgowestudiumautografówpozwoliłowyróżnićwpniu
poematusłojekolejnegorozrostu,nikłepozostałościpierwotnych
zamierzeń.Uzyskawszywymiaryutworuostateczne,mającprzedsobą
zespółwszystkichczynnikówakcji,poetaprzezodpowiednie
przestawienia,uzupełnieniawpieśniachjużnapisanychdorabiał
podbudowę,nawiązywałwstosownychmomentachrozwiniętepóźniej
wątkiakcji,uzasadniałpóźniejszesplątaniaichizespoły,właśnie
poszczególneblaskiidźwiękiwiązałwzgodne„tęczeiakordy”.
Świadomąpracąkonstrukcyjnązwarłdoskonalewzbogaconąakcję
poematuwskładnąiartystycznącałość.Dopieropodlupąskrupulatnej
kontrolifilologicznejmożnatuczyówdziedostrzecdrobne
niedociągnięciaczyniekonsekwencjewwiązaniuelementów
konstrukcyjnychpoematu.
ŻebyogarnąćlogikękonstrukcjiPanaTadeusza,dośćrozpatrzyćsię
wrozkładzietreścipierwszychdziesięciuksiąg;dwiekońcowebowiem
stanowiąjakbyepilogjkoronęnadcałościądzieła.Wszystkojedno,czy
wziąćpoduwagęgromadzkąosnowęakcji(spórrodów),czyjednostkową
(działalnośćks.Robaka),dlajednejidladrugiejwspólnybędziepunkt
kulminacyjny,właśniewśrodkupoematu,podkoniecksięgiV,wscenie
kłótnizamkowej;momentemzwrotnymjestwysuniętytam
wkonsekwencjiplanzajazdu.Zauważyćnietrudno,żetaliniagraniczna
dzielipoematzupełniesymetrycznie[16].Symetriajestwchronologii(akcja
wcześniejsza,podobniejakpóźniejszawypełniająpodwadni),
wrozdzialeobozów(księgiI–Vprzedstawiająnaogółobózsoplicowski,
księgiVI–Xraczejobózimprzeciwny).Tutajzarazem,właśniepodczas
wieczerzywksiędzeV,załamujesięostateczniedotychczasowystosunek
TadeuszadoTelimenyimiłośćjegowracanatorwłaściwy.
