Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(utrwalająceokreślonepostawyiwartości)iprogramynauczania(Gutek,2007,
s.155).Zróżnicowaniepostrzeganiakoncepcjifunkcjonowaniaszkoływujęciu
socjalizacyjnymjestuwarunkowanejednakperspektywąanalitycznąiokreślonym
stanowiskiemteoretycznym.
Wpodejściufunkcjonalnymwskazujesięnp.,żeszkołatworzyokreślonysys-
temspołeczny,którysłużysocjalizowaniuuczniów,czyliprzystosowywaniuichdo
społecznych,ekonomicznychipolitycznychwarunkówżyciawdanejrzeczywisto-
ści(Kuźma,2008,s.101).Szkołamazazadaniewyrównywanieszansedukacyjnych
wedługzasady,żeopowodzeniujednostkiwżyciudecydująosiągnięcia,anieprzy-
pisanejejcechy.Wtymujęciuszkołapełniwięcfunkcjezewnętrzne,którenarzuca
społeczeństwo,atakżefunkcjewewnętrzne:edukacyjne,selekcyjne,adaptacyjne
ikulturowe,ideologiczne,integracyjneidezintegracyjne,społeczne(Woźniak,1998,
s.228-229).Szkołamawprowadzićiprzygotowaćczłowiekadouczestnictwawspo-
łeczeństwie,dlategozajmujewyjątkowemiejscewjegożyciu.
Wujęciustrukturalno-funkcjonalnymszkoła-jaktwierdziTalcottParsons-
madospełnieniazasadniczodwiefunkcje:socjalizacjęidobór(selekcję).Maza-
temprzekazywaćuniwersalnewartości(socjalizacja)tak,bydorastającyczłowiek
potrafiłjezinternalizowaćibyłgotowydoodgrywaniarólspołecznychzgodnie
zespołecznymioczekiwaniami,ajednocześniemadokonywaćselekcjiipodziału
zasobówludzkichodpowiedniodosystemuróldorosłych(Parsons,1968,s.179,
za:Tillmann,1996,s.131).Szkoławtymujęciuustalaporządekindopasowuje”
dzieciimłodzieżdospołeczeństwa.Odbywasiętonadrodzetreningu,selekcji
ieliminowaniatychzachowań,któresąwyrazemnonkorfomizmu,apodtrzymy-
waniatakichzachowańisposobówpostępowania,którewspierająspołecznestatus
quo(Karkowska,2005,s.37).
Wmyślteoriikonfliktuszkołaumożliwiaspołecznąreprodukcjęekonomicz-
nejipolitycznejdominacjiklasuprzywilejowanych,stwarzającprzytympozory
obiektywności,neutralnościirównościszans(Feinberg,Soltis,2000,s.44).
Zkoleiwujęciuinterakcjonistycznymszkołatomiejsce,wktórymwe-
wnątrzinstytucjonalnekomunikowaniesięuczestnikówwpływanarozwójosobo-
wościuczniów.Procesinterakcjijestpodstawąkształtowaniatożsamości,nktóra
możestaćsięprzedmiotemdlasamejsiebie,jestwzasadziestrukturąspołeczną
iwyrastazespołecznegodoświadczenia”(Tillmann,1996,s.147).
ZgodniezteoriąspołecznąPierre)aBourdieu,nawiązującądoteoriipolaspo-
łecznego,szkołastanowifragmentprzestrzenispołecznej.Jakomiejscemające
niwelowaćróżnicespołecznetaknaprawdęjednakodtwarza,anawetwzmacnia
nierównościspołeczne.Zdaniembadaczakażdedziałaniepedagogicznestanowi
symbolicznąprzemocrozumianąjakonarzucanieprzezwładzearbitralnościkul-
turowej.Działaniapedagogiczneodpowiadająmaterialnymisymbolicznyminte-
resomgrupuprzywilejowanych,przezcozmierzająonedoodtworzeniastruktury
16
