Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R
O
Z
D
Z
I
A
Ł
2
Ruchprostoliniowy
2.1.POŁOŻENIE,PRZEMIESZCZENIEIPRĘDKOŚĆŚREDNIA
Czegosięnauczysz?
Poprzestudiowaniutegopodrozdziałubędzieszumiał...
2.01
stwierdzić,żejeśliwszystkieczęściciałaporuszająsię
wtymsamymkierunkuiztąsamąprędkością,tociałomożna
traktowaćjakcząstkę(punktową—wniniejszymrozdziale
zajmujemysięruchemtakichciał);
2.02
określaćpołożenieciałazapomocąjegowspółrzędnej
względemwyskalowanejosi,naprzykładosix;
2.03
stosowaćzwiązekprzemieszczeniaciałazjegopołoże-
niempoczątkowymikońcowym;
Podstawowefakty
•
Położenie
x
cząstki(ciała)naosi
x
towspółrzędnapunktu,
wjakimsięonaznajduje,wyznaczonewzględempoczątku
(czylipunktuzerowego)osi.
•
Położeniemożebyćdodatnielubujemne—zależnieodtego,
zktórejstronypoczątkuosiznajdujesięcząstka—atakże
równezeru,gdycząstkaznajdujesięwpoczątkuosi.Kierunek
dodatniositokierunek,wktórymwspółrzędnepunktówrosną,
akierunekprzeciwnytokierunekujemnyosi.
•Przemieszczenie∆xcząstkitozmianajejpołożenia:
∆x=x21x1.
•
Przemieszczeniejestwielkościąwektorową.Jestdodatnie,
gdycząstkaporuszasięwkierunkudodatnimosi
x
,aujemne
—gdycząstkaporuszasięwkierunkuujemnymosi.
•
Gdycząstkazmieniapołożeniez
x1
w
x2
wprzedzialeczasu
∆t=t21t1
,wtedyjejprędkośćśredniawtymprzedziale
2.04
stosowaćzwiązekśredniejprędkościciałazjegoprze-
mieszczeniemorazczasem,wjakimtoprzemieszczenie
zaszło;
2.05
stosowaćzwiązekśredniejprędkościpodróżnejciała
zprzebytąprzezniedrogąorazczasem,wjakimciałoprze-
byłotędrogę;
2.06
wyznaczyćśredniąprędkośćciaławpewnymprzedziale
czasunapodstawiewykresuzależnościpołożeniaciałaod
czasu.
czasuwynosi
Uśr=
∆x
∆t
=
x21x1
t21t1
.
•
Znakwielkości
Uśr
jestzwiązanyzkierunkiemruchu(
Uśr
jest
wielkościąwektorową).Definicjaprędkościśredniejniezawiera
drogiprzebytejprzezcząstkę(którajestzawszedodatnia),lecz
jejpołożeniepoczątkoweikońcowe.
•
Nawykresie
x
jakofunkcji
t
prędkośćśredniacząstkiwprze-
dzialeczasu
∆t
jestnachyleniem(współczynnikiemkierunko-
wym)prostejłączącejpunktynakrzywejodpowiadającechwili
początkowejikońcowej.
•
Średniaprędkośćpodróżna(średniawartośćbezwzględna
prędkości)wprzedzialeczasu
∆t
jestokreślonaprzezcałko-
witądrogęprzebytąprzezcząstkęwtymprzedzialeczasu:
sśr=
całkowitadroga
∆t
.
Ofizyce
Jednymzcelówfizykijestbadanieruchówciał—jakszybkosięoneporu-
szają,gdziesięznajdąpoustalonymczasieitd.InżynierowiezNASCAR
(działającegowStanachZjednoczonychstowarzyszeniawyścigówsamo-
