Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
2.Podwalinypracysocjalnej,jejtwórcyiklasycy
wrealizacjiwizjizdefiniowanegozmęskiegopunktuwidzeniafunkcjonowania
rzeczywistościlTetrendywzmocnionebyłyproblemaminiewolnictwairosnącą
faląimigracjizEuropyiAzjilMitziemiobiecanej,złotegorunaiwszelakiego
rodzajudobrobytusprawiałniejednokrotnie,żerzeczywistośćbudującegosię
właśniespołeczeństwaprzemysłowegoiwysocezurbanizowanegodoprowa-
dzałimigrantówdopogodzeniasięzrealiaminieomalniemożliwymiwcześniej
doprzyjęcial
WiekXIXiXXwiekutowStanachZjednoczonychistotnyokreszdomino-
wanykolejnymifalamiprzybywającychtuimigrantówlWalterIlTrattnerana-
lizującuwarunkowanianarodzinpaństwaopiekuńczegowUSA,odnotował,
żenpomiędzy1860i1900rokiemprzybyłodoStanówZjednoczonychponad
14milionówimigrantów,adalszychokoło9milionów,główniezpołudniowej
iwschodniejEuropy-Austriacy,Węgrzy,Czesi,Polacy,Serbowie,Włosi,Rosja-
nieitakdalej-dołączyłowlatach1900-1910”[Trattner1989:148]lW1860roku
jednaszóstaAmerykanówżyławmiastach,około1900odsetekmieszkańców
miastwzrósłdojednejtrzeciej,bywreszcieokoło1920osiągnąćpołowęamery-
kańskiejpopulacjilNajwiększemiastaamerykańskie,takiejakNowyJorkczy
Chicago,rozrastałysięwrazzichpopulacjamilPomiędzy1860(1174779)a1910
(4766883)rokiemNowyJorkpowiększyłsięczterokrotnielMiałdlaimigrantów
swojąsłynnąwyspę,nazywanąprzezpierwotnychwłaścicieli,IndianLenniLe-
nape,Kioshk(WyspąMew),dziśnoszącąnazwęEllisIslandodnazwiskakupca
SamuelaEllisalnRzymskieKoloseumzajmujeprawietrzyhektarylRynekwKra-
kowieojakieśsześćipółtysiącakilometrówstąd-czteryhektarylMorskieOko
wpolskichTatrach-okołotrzydziestupięciuhektarówlWysepkaMew,Ostryg,
Szubienicyliczyniewieleponadtrzyakry-jedenitrzydziesiątehektara”[Szej-
nert2009:10]lWysepkatabędzienajsłynniejsząbramądoamerykańskiegoraju,
którąprzekrocząkolejnefaleimigrantów,takżezziempolskichlImigrancilądu-
jącwNowymJorku,musieliprzejśćbadania(wtympsychiatryczne)wpunkcie
granicznymzlokalizowanymnaEllisIsland[Szejnert2009]l
WChicagow1860rokużyło109260osób,amiastozajmowałoósmemiejsce
podwzględemliczebności,alejużw1910rokubyłodrugimmiastemAmeryki
zpopulacjąliczącą2185283mieszkańcówlStatystykiwskazują,żew1900roku
trzyczwartepopulacjizamieszkującejChicagonieurodziłosięwAmeryce,
aproporcjawNowymJorkubyłajeszczewyższalNajliczniejszagrupaimigran-
tówpolskichzamieszkaławChicagolHelenaZnaniecka-Łopatazauważyła,
byłatojednaznajbardziejzurbanizowanychgruppodwzględemsposobuosiedlania
się;ponad86%zamieszkiwałowmiastachiproporcjataniezmieniałasięprzezdzie-
siątkilatlLokalizacja,jakąsobieobrali,niebyłasprawąprzypadku,leczwynikałazłań-
cuchamigracyjnegoustalonegoprzezwcześniejprzybyłych,którymudałosięznaleźć
odpowiedniemiejscezamieszkaniaizatrudnienia[Znaniecka-Łopata1986:64]l