Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KatarzynaKorpolewska
Słowowstępne
Nietylkokobietysąofiaramiprzemocy.Choćschematyspołecznejednoznacznieopisująkobietęjakostronęsłabszą,amężczyznęjakonapastnika,
czasemtowłaśniekobietysąinicjatorkami,aniekiedyrównieżsprawczyniamiprzemocy.Kobietybywająagresywnepodobniejakmężczyźni.
Dyskusjenatematrównouprawnieniaspowodowały,żezaczynasięmówićozjawiskach,któreprzełamująschematycznespojrzenienarzeczywistość
relacjidamsko-męskich.Kobietypotrafiąranić,poniżać,upokarzać.Napastowanimężczyźnizachowująsiępodobniejakkobietybędąceofiarami
przemocy.Próbująodnajdowaćwsobiewinę,mająpoczucieodpowiedzialnościzaagresywnezachowaniepartnerki.Wnapięciuoczekująkolejnego
wybuchu,poktórymnastępujeszok,apotemłagodzeniesytuacjiiskładanieobietnicszczęśliwychchwil.
Mężczyznadoświadczającycykluprzemocytracipoczuciewłasnejwartości,wiaręwmożliwościdokonaniazmiany,czujesiębezradnyiuwikłany
wtrudnydozrozumieniaukładrelacji.Częstotraciautorytetwoczachdzieci.Przestajebyćdlanichostojąbezpieczeństwa,skoroniepotrafiwywalczyć
dlasiebieodpowiedniejpozycjiwrodzinie.Jestpostrzeganyjakożyciowynieudacznik,zktóregomatkajestniezadowolonaiprzezktóregodochodzi
dokonfliktów.Dzieciniezawszerozumieją,cosięwdomudzieje.Widząojcawycofującegosię,słysząoskarżeniamatkiiczęstorelacjemiędzy
rodzicamioceniająwkategoriach„wygrany–przegrany”.
Pewienmężczyznaprzezwielelatporozwodzierodzicównieutrzymywałkontaktówzojcem.Dopierozpowodusytuacjiosobistej,wktórejsię
znalazł,postanowiłspotkaćsięznim.Partnerkazawiadomiłago,żejestwciąży,aonpaniczniebałsięzawarciamałżeństwa.Chciałmiećdziecko,
własnydom,aleniebyłgotów,abyzostaćmężem.Okazałosię,żegłębokimźródłemniepokojubyłyrelacjemiędzyjegomatkąiojcem.Dzieciństwo
wypełniałymukonfliktyigłośneawantury.Osobąinicjującąprzemocbyłamatka.Ojciecstarałsięwycofywać,aleimbardziejunikałkonfrontacji,tym
bardziejnapastliwastawałasięmatka.Synzapamiętał,jakbardzoojciecbyłupokarzany.Pogardzałnim,bopamiętał,żeprzezcałelatabiernieznosił
poniżenie.Bałsięmałżeństwa,gdyżniechciałstaćsięofiarąagresjizestronykobiety.Dopierospotkaniezojcempozwoliłomuzrozumiećjego
postawę.Ojciecchciałuniknąćeskalacjiprzemocy.Zewzględunasynaniepodnosiłgłosu,nieodpowiadałnazaczepki.Niechciałstaćsięwoczach
własnegodzieckaawanturnikiem,agresorem.Orozwódwystąpiłdopierowtedy,gdysynstałsiępełnoletni.Zperspektywylatokazałosię,żeobajbyli
ofiaramiprzemocywrodzinie.
Podczasszkoleńnatematprzemocydomowej,któreprowadzędlasędziówiprokuratorów,jestemczęstopytana,dlaczegowprzytaczanych
wynikachbadańmowajestwyłącznieokobietachjakoofiarachprzemocy.Odpowiadamniezmiennie:bootymwiemy.Mężczyźninaogółnie
przyznająsiędotego,żesąlubbyliofiaramiprzemocyzestronyżony.Niechcąwystępowaćwpozycjiofiary.Tentematwydajesięimwstydliwy,
odbierającyimgodnośćisiłę.Możnawręczpowiedzieć,żemężczyźnijakoofiaryprzemocyczęstoznajdująsięwgorszejpozycjiniżkobiety.Żona
maltretowanaprzezmężazasługujenawspółczucie.Anacomożeliczyćmążpobityprzezkobietę?Zdarzasię,żebywawyśmiewany,wyszydzany
iuważanyzaniewiarygodnego.
Czterdziestoletnimężczyznaprzyjechałnaostrydyżurszpitalnyzgłębokąranąciętą.Lekarz,któryusłyszał,żetożonadźgnęłagonożem,
wybuchnąłśmiechem.„Takirosłymężczyznainieradzisobiezkobietą?!Trzebabyłojąpalnąćwłeb”–skomentował.Pacjenttłumaczył,żepróbował
siębronić,aleniebyłbywstanieuderzyćkobiety.Lekarzipielęgniarkitylkokręciligłowami.Niechcieliuwierzyćinieskąpilizranionemumężczyźnie
jadowitejironii.Tensammężczyznakilkamiesięcypóźniejwystąpiłorozwódbezorzekaniaowinie.Niechciałzostaćpotraktowanywsądzie
wpodobnysposób.
Zdarzasięteż,żemężczyznabędącyofiarąprzemocyzostajeoskarżonyoto,iżjestjejsprawcą.Nazakończenieawantury,którąsłyszeliwszyscy
sąsiedzi,żonawzywapolicjęizełzamiwoczachprzekonuje,żemążchciałjązabić.Policjanciniedająwiary,żetożonazniszczyławieledomowych
sprzętów.Bardziejprawdopodobnewydajesięim,żezrobiłtomążwnapadzieszału.ZałożonaNiebieskaKartastałasiękolejnympretekstemdogróźb
iszantażyzestronymałżonki.
Czasem,kiedydochodzidorozwodu,żonyoskarżająmężówoprzemoc.Todajeimmożliwośćuzyskaniaorzeczeniaowiniemężaistatusosoby
pokrzywdzonej,nadktórąużalająsiębliscyiznajomi.Jesttoteżswoistyaktzemstywobecmężczyzny,któryniespełniłoczekiwańlubniewytrzymał
napiętejatmosferyzwiązku.Znamprzypadkimałżeństw,wktórychdoszłodooskarżeniamężaoprzemoc,kuzdziwieniurodziny,znajomychisamego
zainteresowanego.Jednazkobietpozłożeniupozwurozwodowegoudałasięnatychmiastpopomocdopsychologa,atakżezaczęłauczestniczyć
wgrupiewsparciadlaofiarprzemocydomowej.Rodzinabyłazaskoczona,aleprzyjęła,żeszczęśliwepożyciemałżeńskiebyłopozorem,podktórym
kryłasięprawdziwakobiecatragedia.Winnejznanejmisytuacjikobietaporozwodzieprzezwielelatkarmiładzieciopowieściamiookrucieństwie
ojca.Doprowadziłotooczywiściedowypaczeniarelacjizojcem,apóźniejtakżedopoważnychproblemówwfunkcjonowaniupsychicznymdzieci.
Częstowwalceoprawadosprawowaniafunkcjirodzicielskichmężczyźnistająsięporazkolejnyofiaramikobiet.Poradniediagnostyczne,
doktórychkierowanisąprzezsądrodzice,zatrudniająprzedewszystkimkobiety.Paniepsychologipedagogwwieluprzypadkachpróbujązawszelką
cenęudowodnić,żeojciecjestgorszymrodzicem.Zwyklerozmowazmatkązajmujedwiegodziny,anarozmowęzojcempozostajekwadrans.Matka
wypełniatestypsychologicznewskupieniu,bezograniczeniaczasowego.Ojciecjestpoganianyimusiwbardzokrótkimczasieodpowiedziećnapytania
wymagającezastanowienia.Języksporządzonejdiagnozytakżeniepozostawiawątpliwości,ktojestosobąfaworyzowaną(naprzykład„Matkaniepije
alkoholu.Ojciecnieprzyznajesiędopiciaalkoholu”;„Matkamadobrykontaktzcórką.Ojciectwierdzi,żemadobrykontaktzcórką”).
Drobnesformułowaniatworząaurękorzystnejopiniiwokółmatkiiwieluwątpliwościwokółojca.Samprzebiegbadaniamożebyćtraumatycznydla
mężczyzny.Złośliwekomentarzeiuwagiwygłaszanewtrakciebadaniasątrudnedozniesienia.Otoprzykłady:„Takpanuzależynadzieciach?Tomoże
trzebabyłobardziejdbaćoswojemałżeństwo”;„Zabierzepansobiedzieciwniedzielęnaspaceristarczy”.Niestetytakiezachowaniasąwdalszym
ciągubezkarne.
Nierzadkokobietymszcząsięnaswoichpartnerach,utrudniającimkontaktyzdziećmilubkształtującnegatywnenastawieniewobecojca.
Tymczasemdziecipotrzebująobojgarodziców,nawetjeślicinieprowadząwspólnegożycia.Zemstanaeksmałżonkutrwaczasemdługoporozwodzie.
Nocnetelefony,przesadzoneinformacjeostaniezdrowiadziecka,obwinianiepartneraoniepowodzeniaszkolnedziecka,brakkolegówlub
zainteresowań–totylkoniektóreprzykładydziałań,któreniepozwalajązapomniećozakończonymzwiązku.
Przemoczestronykobietmaczasembardzowyrafinowanąformę.Najłatwiejrozpoznawalnajestprzemocfizyczna.Uderzanie,rzucanie
przedmiotami,popychanieczyzranienietozachowaniaewidentniewskazującenaagresję.Równieżobrzucaniewyzwiskamitowidocznyjejobjaw.Nie
mniejbolesnebywajądziałania,któretrudnojednoznacznienazwaćprzemocą,choćwyrządzająkrzywdęosobie,wobecktórejsąkierowane.Dotej
grupynależywyśmiewanie,publicznekompromitowanie,okazywaniepogardy,obwinianie.Ztymizachowaniamitrudnowalczyć,boichładunek
emocjonalnyjestukryty,asiłaranieniazależyodkontekstu,wjakimsąprzejawiane.
Ofiara,protestując,możeusłyszećwodpowiedzi:„Nieprzesadzaj”,„Jesteśprzewrażliwiony”czy„Nieznaszsięnażartach”.Niestetykobietybardzo
częstoużywająwłaśnieprzemocypsychicznej.Możnawręczpowiedzieć,żemajądotegolepszepredyspozycje,gdyżnaogółdysponująlepszyminiż
mężczyźnikompetencjamispołecznymi,cozwiązanejestzichścieżkąrozwojurolipłciowej.Dziękitymkompetencjompotrafiązranić,nienarażając
sięnazarzutjawnejagresji.
Przemocwzachowaniachkobietwiążesięteżzpotrzebąsprawowaniakontroli.Kobieta,któraczujesięodpowiedzialnazaswojąrodzinę,próbuje
kontrolowaćposzczególneosoby,agdyczuje,żemogłabystracićwładzę,odwołujesiędoprzemocypsychicznej.Byćmożeczęstonaśladujeswoją
matkęlubbabkę,którastałasiędlaniejwzoremkobietydbającejorodzinę.Możebyćteżtak,żebudujepoczuciewłasnejwartościpoprzezzdobywanie
władzywrodzinie.Mechanizmtenwidaćteżwtedy,gdyobserwujemyfunkcjonowaniekobietwmiejscupracy.Zdarzasię,żejednakobietajest
wstanieprzejąćkontrolęnadzespołemtylkodlatego,żejegoczłonkowieobawiająsięaktówprzemocypsychicznejzjejstrony.
Kobietystosująteżprzemocwobecsiebienawzajem.Wmiejscupracybywajądlasiebienietylkoniewyrozumiałe,alewręczokrutne.Matkipróbują
