Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zapobiegawystępowaniunawrotówstanówmaniiidepresjiwchorobieafektyw-
nejjedno-idwubiegunowej.Wnastępnymrokupodobneobserwacjeprzedsta-
wiłduńskipsychiatraPoulChristianBaastrup(1918-2002).Wlatach1970-1973
przeprowadzonowDanii,WielkiejBrytaniiiUSAosiembadańkontrolowa-
nychzzastosowaniemplacebodotyczącychskutecznościprofilaktycznejlitu.
Analizawykazała,żenawrotymaniilubdepresjiwystąpiłyśredniou30%pa-
cjentówstosującychlitorazu70%chorychotrzymującychplacebo.Pierwszym
autoremtejanalizybyłMogensSchou(1918-2005),najwybitniejszybadacz
stosowanialitudrugiejpołowyXXwieku.Obecnieuważasię,żelitjestlekiem
pierwszegorzutudlazapobieganianawrotomChADiwykazujenajwiększą
skutecznośćwtymzakresiewporównaniuzinnymilekaminormotymicznymi.
Obokdziałanianormotymicznego,stosowanielituzapobiegasamobójstwom,
atakżewywieraefektneuroprotekcyjny,przeciwwirusowy(wodniesieniudo
wirusówopryszczki)orazimmunomodulacyjny[21].
Drugimwkolejnościchronologicznejpolicielekiemnormotymicznymstał
sięwalproinian.Własnościprzeciwdrgawkowewalproinianówzostałyodkryte
wsposóbprzypadkowywroku1963,gdysubstancjetebyłystosowanejakove-
hiculumdlabadaniainnychlekówprzeciwpadaczkowych.Wdrugiejpołowielat
60.walproinianyzaczętostosowaćweFrancjiwceluleczeniapadaczki.Okazało
się,żemająoneszerokiespektrumdziałaniaprzeciwdrgawkowegoisąskuteczne
wewszystkichrodzajachnapadów,łącznieznapadaminieświadomości.Naprze-
łomielat60.i70.pojawiłysiępierwszedoniesieniaautorówfrancuskich,którym
przewodziłPierreLambert,natematdziałaniaamidukwasuwalproinowegoza-
pobiegającegonawrotomChAD-działanieokreślonezjęzykafrancuskiegojako
thymorégulatrice[22].Badaniaklinicznewlatach80.dotyczącenormotymiczne-
goefektuamidukwasuwalproinowegowykonanowIIKlinicePsychiatrycznej
InstytutuPsychiatriiiNeurologiiwWarszawiepodkierownictwemStanisława
Pużyńskiego(1936-2015).BadaniawUSAprzeprowadzonowlatach90.zuży-
ciemdiwalproinianu(divalproex)stanowiącegorównomolarnepołączeniekwa-
suwalproinowegoiwalproinianusodu.Stwierdzonownichistotnedziałaniete-
rapeutyczneiprofilaktycznetegolekuwodniesieniudostanówmaniakalnych,
wzwiązkuzczymzostałonzaakceptowanydoleczeniaChAD.
NaprzełomiewiekówXXiXXInastąpiłznacznywzroststosowaniawal-
proinianówkosztemzmniejszeniaużywanialitu,comiałomiejscezarówno
wEuropie,jakiwUSA.Wroku2010badaczeeuropejscyopublikowaliwyniki
przeprowadzonegobadaniaoakronimieBALANCE(BipolarAlectiveDisorder
Lithium/ANtiConvulsantEvaluation),wktórymporównywanoskuteczność
profilaktycznąmonoterapiiwalproinianem,monoterapiilitemikombinacjiobu
lekówprzezokres2lat.Nawrótchorobywystąpiłu54%pacjentówstosujących
leczenieskojarzone,u59%otrzymującychlitiu69%przyjmującychwalpro-
inian.Wskazujetonalepszyefektmonoterapiilituwporównaniuzmonoterapią
walproinianemoraznajlepsząefektywnośćleczeniaskojarzonego[23].
12
Wstęp
