Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odpowiedzialneza„kopernikańską”rewolucjęfarmakologicznąwpsychia-
trii,któradokonałacałkowitejzmianyobliczatejdziedziny.Odkrytobowiem
zadziwiającewłasnościśrodkówchemicznychmogącychwsposóbefektywny
wpływaćterapeutycznienaobjawypsychopatologiczne.Jeszcze100lattemu
niktnieprzypuszczał,żebędziemyświadkamitakiegoprzełomu.Wrezultacie
tegopsychiatriadokonałareorientacjiswegoparadygmatuterapeutycznego,
upodobniającsiędoniezabiegowychdziedzinmedycyny.
Mimowielkiejkumulacjiwiedzynatematczynnościmózguprzebiegającej
wrazzrozwojemwspółczesnejpsychofarmakologii,działaniewiększościle-
kówpsychotropowychmożnanadalinterpretowaćwkontekścieichwpływuna
neuroprzekaźnikimózgowe(ichpodtypy,receptory,transporteryitp.).Wśród
lekówprzeciwpsychotycznychdotyczytoichdziałaniagłównienaukładdo-
paminergiczny,aleiserotonergiczny.Profillekówprzeciwdepresyjnychmożna
zkoleiwyjaśniaćwkontekścieichwpływunamózgowąserotoninęikatechola-
miny(noradrenalinęidopaminę),aefektprzeciwdepresyjnyketaminy-dzia-
łaniemnaukładglutaminianergiczny.LekistosowanewchorobieAlzheimera
oddziałująnaukładcholinergicznylubglutaminianergiczny(memantyna).Na-
dalmałojesteksplikacjidziałanialekówpsychotropowychopartejnabardziej
podstawowychprocesachpatogenetycznychdanejchoroby.Przykłademtakiej
interpretacjimożebyćnp.wiązanieefektulekówprzeciwdepresyjnychzich
pobudzającymwpływemnaneurogenezęwOUN[29].
Wepocewspółczesnejpsychofarmakoterapiinastąpiłrównieżznacznyroz-
wójmetodpsychoterapeutycznych.Prawdopodobnienajwiększeznaczeniedla
psychiatriimaterapiapoznawczo-behawioralna,którejtwórca,AaronBeck,od-
szedłwroku2021wwieku100lat.Początkowomiałaonagłównezastosowanie
dlaterapiidepresji,alewdalszychlatach,przyjejdynamicznymrozwoju,uległa
rozszerzeniunawieleinnychschorzeń.Wprowadzonotakżewielemetodspecy-
ficznychdlaposzczególnychzaburzeń,czegoprzykłademmożebyćnp.terapia
interpersonalnairytmówspołecznych(interpersonalandsocialrhythmtherapy,
IPSRT)wleczeniuChAD.Większośćdoświadczeńwskazuje,żefarmakotera-
piaipsychoterapiawleczeniuzaburzeńpsychicznychstanowiąmetodykom-
plementarneiwzajemniesięwspomagające.Wkażdymprzypadkuistotnejest
postępowaniepsychoedukacyjne,wskazującenaewentualnekorzyścizodpo-
wiedniegostosowanialekówpsychotropowych.Psychoterapiawistotnysposób
wzmacniaskutecznośćfarmakoterapii,aczkolwiekuwiększościpacjentównie
jestwstaniejejcałkowiciezastąpić.Takwięcleczeniefarmakologicznezaburzeń
psychicznychnależyprowadzićwsposóbspersonalizowany,wkontekściedane-
gopacjentaijegorodziny,iprzyodpowiednimwsparciupsychoterapeutycznym.
Jeślichodzioperspektywyrozwojupsychofarmakologii,towydajesię,
żemożnawyróżnićtrzykierunki:
>Pierwszytoopracowanienowychleków,którychprofilfarmakologicznysta-
nowikonfiguracjęodpowiedniegodziałaniananeuroprzekaźnikimózgowe
18
Wstęp
