Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
elektrycznychlubpośredniopoprzezsygnałchemicznyzwykorzystaniem
specyficznychneuroprzekaźnikówwobrębiesynapschemicznych.
Napoziomiemolekularnymsynapsajestfundamentalnąjednostkąko-
munikacjineuronalnej,doprawidłowegofunkcjonowaniaktórejkonieczna
jestobecnośćwzajemniewspółpracującychneuroprzekaźników,transpor-
terówireceptorówbłonowych,kanałówjonowychorazbiałektransdukują-
cychsygnał.Patrzączperspektywycałychsiecineuronalnych,prawidłowe
przekazywaniesygnałujesttakżewarunkiemkoniecznymdojegointegra-
cji,cozkoleipozwalanamodulowaniezunifikowanychprocesówwobrębie
OUN,umożliwiającorganizmomodczuwanie,interpretowaniebodźcóworaz
interakcjęześrodowiskiem.
Przypróbierozumieniacałokształtumechanikiprzekazywaniasygnałów
międzykomórkamiukładunerwowegonależypamiętać,żefunkcjonalna„ma-
szyneria”niezbędnadoprawidłowejkomunikacjiopierasięnatzw.synapsie
trójdzielnej,wktórejopróczdwóchkontaktującychsięzesobąneuronówtak-
żeastrocytysąniezbędnymelementemprawidłowegozarządzaniaprocesem
transdukcjisygnału.Dodatkowowartowprowadzićrozróżnieniepomiędzy
bezpośredniąneurotransmisjąaneuromodulacjąineuroregulacją.
>Wnajprostszymujęciu,neurotransmisjaopierasięnaoddziaływaniuuwol-
nionychneuroprzekaźników,któreostateczniewywołujązmianyelektro-
fizjologiczne,określanejakopobudzającelubhamującepotencjałypost-
synaptyczne.Rolętęzwykleodgrywajązwiązkiobudowiemonoamin,
aminokwasówlubneuropeptydów.Rolęneurotransmisyjnąprzypisujesię
ponadtomediatoromocharakterzedyfuzyjnym,wśródktórychwymienia
sięzwiązkiobudowiegazowej,takiejaktlenekwęgla(CO),siarkowodór
(H
2S)czytlenekazotu(NO).
>Istniejeteżgrupazwiązków,takichjakneurotrofiny,cytokiny,chemokiny,
puryny,adenozynaczyadenozynotrifosforan(ATP),którewkontekście
przekazywaniasygnałówpełniąfunkcjęneuromodulacyjną,awięctaką,
którasprowadzasiędomodyfikowaniaodpowiedzigenerowanejprzez
neuroprzekaźniki.
>Mamyrównieższeregzwiązkówozróżnicowanejbudowiechemicznej(np.
steroidykrążącewOUN),syntetyzowanychprzezróżnepopulacjekomórek,
którymmożnaprzypisaćwłaściwościneuroregulacyjne.Związkitemogą
wpływaćnapobudliwośćtychkomórek.
Interesującychdanychdotyczącychznaczeniairolineuroprzekaźników
dostarczająbadaniarekonstruująceewolucjęukładównerwowych,które
wskazują,żewpewnymzakresieodgrywająoneswojąkomunikacyjnąrolę
wśródwszystkichżywychorganizmów,mimoiżdoosiąganiapodobnych
efektówfunkcjonalnychmogąbyćużywaneróżnezestawynarzędzimole-
kularnych.Doneuroprzekaźnikówonajdłuższejhistoriiewolucyjnejnależą
40
Wstęp
