Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wobrębieOUNpowodujezróżnicowanąodpowiedźwobrębieposzczególnych
strukturtegoukładu-dajetowięcnieustającąnadziejęnaprojektowanieleków
owmiaręselektywnymdziałaniu.
Funkcjonalneznaczenieposzczególnychneuroprzekaźnikówwynikatakże
zfaktu,żewchodząonewinterakcjezróżnieulokowanymireceptorami,nie
tylkowodniesieniudostrukturmózgu,aleidolokalizacjikomórkowej.Re-
ceptoryzgromadzonegłównienazakończeniachdendrytycznychbędąmo-
dyfikowaćszerokorozumianezjawiskoplastycznościsynaptycznej.Receptory
zlokalizowanenacieleneuronówbędąbraćudziałwmodyfikacjisyntezyiuwal-
nianianeuroprzekaźników,któretoprocesymogąodbywaćsięwpewnymfi-
zycznymoddaleniuodmiejscaichdziałania.Natomiastreceptoryzgroma-
dzonenazakończeniachaksonalno-aksonalnychmogąbezpośredniowpływać
napobudzanielubhamowniepotencjałuczynnościowego.
Biorącpowyższepoduwagę,możnaprzyjąć,żeokreśloneneuroprzekaź-
niki,ichuwalnianie,wychwytzwrotnyorazmetabolizmpełniąfunkcjęswo-
istych„narzędzi”używanychdoosiąganianadrzędnychcelównarzucanych
przezwymogisiecineuronalnych.Naprzykładistniejądanepotwierdzające,
żeniemożnaprzypisywaćstałychfunkcjonalnychrólodgrywanychprzez
określoneneuroprzekaźniki.Ztakimzjawiskiemmamydoczynieniawprzy-
padkuhamującegoneuroprzekaźnikaGABA,którywokresierozwojowym
OUNpełnifunkcjęneuroprzekaźnikapobudzającego.Zpodobnymiprzypad-
kamimożemymiećdoczynieniawsytuacjach,kiedypatologicznaprzebu-
dowaadaptacyjnaukładówneuronalnychsprawia,żeoczekiwanaodpowiedź
farmakologicznamożeprzybieraćodwrotny,paradoksalnyskutek.Istnieją
takżedaneprzedkliniczne,podkreślającemożliwośćfunkcjonowaniapopu-
lacjizwierzątknockout-pozbawionychsyntezywybranychneuroprzekaźni-
ków,np.5-HT[4].Zjawiskotakiewskazujenaszerokiemożliwościadaptacyj-
neukładówneuronalnych,osiągającychswojenadrzędnecelefunkcjonalne
innymiśrodkamikomunikacyjnymi.
Samopojęcieagonistyiantagonistyprzyjmujeumownąpostaćwświetle
działaniazwiązkówmającychcharakterago-antagonistów,którychkierunko-
wedziałanie-pobudzającelubhamujące-zależyodkontekstufunkcjonalnego
receptorawdanejchwili.Próbanaśladowaniatradycyjnejroliposzczególnych
neuroprzekaźnikówdodatkowokomplikujesięwświetlewiedzywskazującej
namożliwośćsyntetyzowaniaagonistówstronniczych(zjawiskoselektywno-
ścifunkcjonalnej),które-posiadającpowinowactwodomiejscadokowania
dlaokreślonychreceptorów-wykazująbiwalentnąmożliwośćuruchamiania
alternatywnychszlakówwewnątrzkomórkowych.
Tewszystkieobserwacjepozwalajązadaćpytanie,nailenaszeobecnedzia-
łaniapsychofarmakologicznesąwpełniuświadomione,anaileopieramysię
naprocesachczarnejskrzynki.Niemniejwydajesię,żeztakiejkompleksowej
perspektywypowinniśmypatrzećwtrakcieposzukiwaniaskutecznychleków
3.Podstawyneurochemiiośrodkowegoukładunerwowego
43
