Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Anatomicznieunerwieniedopaminergicznepodzielonejestnatrzyodrębne
szlaki:nigrostriatalny,podwzgórzowyimezokortykolimbiczny;wtymostatnim
wyróżnićmożemyszlakmezolimbicznyiszlakmezokortykalny.Zwyczajowo,
zperspektywyfunkcjonalnej,przyjmujesię,żeszlaknigrostriatalnyjestzaan-
gażowanygłówniewkontrolęfunkcjimotorycznych,natomiastszlakimezolim-
bicznyimezokortykalnysąszczególnieistotnedlaprocesównagradzających,
wolicjonalnychorazwszerszymsensiepoznawczych.
Pewnympotwierdzeniemtakiegostanumógłbybyćfakt,żeruchoweob-
jawychorobyParkinsonapojawiająsięwsytuacji,kiedydochodzidomasyw-
nejneurodegeneracjineuronówdopaminergicznychistotyczarnej,będącej
początkiemprojekcjiszlakunigrostriatalnego.Zkoleiwybranezaburzenia
neuropsychiatryczneobserwowanewprzebieguschizofrenii,zespołunadpo-
budliwościpsychoruchowejzdeficytemuwagi(attentiondefcithyperactivity
disorder,ADHD),uzależnieńczyzaburzeńnastrojumożnapowiązaćzdysfunk-
cjąszlakówmezolimbicznegoimezokortykalnego.Niestety,mimożepodział
takizperspektywydydaktycznejjestatrakcyjny,tojednakniejestonobecnie
doutrzymaniawświetledanychwskazującychnasilnezaangażowanieszlaku
nigrostriatalnegowaspektywykonawczem.in.procesównagradzającychczy
funkcjipoznawczych.
Szlaknigrostriatalnyrozpoczynasięwśródmózgowiowychkomórkachka-
techolaminowychczęścizbitejistotyczarnej[substantianigraparscompacta
(SNpc)];ciemnezabarwieniestrukturyjestefektemwysokiejzawartościneu-
romelaniny,powstającejzl-DOPAibędącejprekursoremwprocesiesyntezy
dopaminy].Drugąfunkcjonalnączęśćistotyczarnejbudujeczęśćsiatkowata
zdominującąroląneuronówGABA-ergicznych.NeuronywyjściowezSNpc
możnapodzielićnadwieipsilateralneprojekcje:
>bezpośrednią,którapoprzezaktywacjęreceptorówrodzinyD
1wywiera
działaniehamującenaczęśćwewnętrznągałkibladej;
>pośrednią,którapoprzezstymulacjęreceptorówrodzinyD
2wobrębiesko-
rupyijądraogoniastegotworzyprojekcjewiodąceprzezczęśćzewnętrzną
gałkibladejipośredniostymulujeczęśćwewnętrznągałkibladej.
Równowagaczynnościowamiędzytymidwiemadrogamistymulacjijest
odpowiedzialnazaregulacjęaktywnościmotorycznej.
Jakwcześniejwspomniano,szlakmezokortykolimbicznyskładasięzdwóch
głównychprojekcji:szlakumezolimbicznegoiszlakumezokortykalnego.Obie
projekcjerozpoczynająsięwbrzusznymzakręcieobręczy,adokładniewpolu
brzusznymnakrywki(ventraltegmentalarea,VTA).Szlakmezolimbiczny
unerwiawiększośćobszarówlimbicznychmózgu,zeszczególnymuwzględnie-
niemciałamigdałowategoorazjądrapółleżącego(nucleusaccumbens),awięc
strukturkluczowychwprocesieregulacjistanówemocjonalnychorazprocesów
wzmocnienia,dlategoniedziwiichrolawpowstawaniuzaburzeńafektywnych
56
Wstęp
