Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
orazuzależnienień.Neuronymezokortykalnerzutujązkoleiprojekcjedokory
oczodołowo-czołowejiprzedczołowej,biorącudziałwregulacjiprocesówuwa-
gowych,selekcjibodźców,myśleniuabstrakcyjnymorazkontrolipoznawczej.
Dostępnedanewskazują,żehipofunkcjatychobszarówodgrywaistotnąrolę
wekspresjiobjawównegatywnychorazzaburzeńpoznawczychwprzebiegu
schizofrenii,atakżepoprzezpośredniwpływnaaktywnośćdopaminergiczną
wukładziemezolimbicznymnasymptomatologięADHDizespołuTourette’a.
Kolejnyszlakdopaminergiczny,szlakguzkowo-lejkowy,łączyjądrałukowa-
tepodwzgórzaijądroprzykomoroweprzysadki.Głównąfizjologicznąfunkcją
tegoszlakujestkontrola(hamowanie)wydzielaniaprolaktyny.Dopaminauwal-
nianadoukładuwrotnegopodwzgórzahamujeaktywnośćsekrecyjnąkomórek
alotropowychwprzysadce,zmniejszającwtensposóbwydzielanieprzezniepro-
laktyny.Aktywnośćneuronówtegoszlakuhamujerównieżwydzielaniehormo-
nustymulującegomelanocytyα(α-melanocyte-stimulatinghormone,α-MSH)
iproopiomelanokortyny(proopiomelanocortin,POMC).Znaczenieszlakguz-
kowo-lejkowegouwidaczniasię,kiedyreceptoryD
2wtylnejczęściprzysadki
sąblokowaneprzezlekiprzeciwpsychotyczne,zwiększającryzykohiperprolak-
tynemiioraznasilonegodziałaniaα-MSHiPOMC.Konsekwencjątegostanu
mogąbyćzaburzeniawydzielaniagonadotropin,zwiększeniepigmentacjiskóry
podwpływemświatłasłonecznegooraznieprawidłowościwobrębiekontroli
homeostazyenergetycznej.
Dopamina(DA)jestneuroprzekaźnikiemmonoaminowym,produkowa-
nymwzakończeniachneuronów.Jejsyntezarozpoczynasięodprzekształcenia
przywykorzystaniuhydroksylazytyrozynowej(tyrosinehydroxylase,TH)ami-
nokwasutyrozynywl-dihydroksyfenyloalaninę(l-DOPA).Następniel-DOPA
jestdekarboksylowanadoDAprzezdekarboksylazęaminokwasówaromatycz-
nych(aromaticl-aminoaciddecarboxylase,AADC).DAjestmagazynowana
wpęcherzykachsynaptycznychprzyudzialetransporteraVMAT25.
Transmisjadopaminergicznapodlegaścisłejkontrolinapoziomiepresynaptycz-
nym.UwolnionadoszczelinysynaptycznejDAjestzwrotniewychwytywanagłów-
nieprzezwysokosprawnytransporterDAT16,natomiastjejdegradacjaodbywasię
przyudzialeenzymukatecholo-O-metylotransferazy(catechol-O-methyltransferase,
COMT)orazmonoaminooksydaz(monoamineoxidases,MAO).
Receptorydopaminergiczneodgrywająkluczowąrolęwregulowaniufizjolo-
gicznychfunkcjiOUN,azmianęichekspresjimożnazaobserwowaćwróżnych
zaburzeniachneurologicznychineuropsychiatrycznych.
ReceptordopaminowyjesttypemreceptorasprzężonegozbiałkiemG.
Wyróżniasiępięćtypówreceptorówdopaminowych(D
1,D
2,D
3,D
4,D
5),
któremożnazróżnicowaćnadwiekategorie:
5
VMAT–vesicularmonoaminetransporters.
6
DAT-dopaminetransporters.
3.Podstawyneurochemiiośrodkowegoukładunerwowego
57
