Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Czynnikipsychologiczno-społecznezwiązanezestarzeniemsię
1
Szczególnymkontekstemmającymwpływnaocenęzdrowiapsychicznegojestokresżycia
badanejosoby.To,cojestcałkowicieprawidłoweudziecka,uczłowiekadorosłegomoże
uchodzićzaDnienormalne”(np.niemożnośćodroczeniagratyfkacjiinietolerancjafrustracji,
gwałtownezmianynastroju,nieumiejętnośćmyśleniaabstrakcyjnegoitp.).Zkoleiwiekpode-
szłyniesiezesobąwieleproblemówiwyzwań,któretłumaczązmianyemocjiorazzachowania
(np.zupełnieinnywalorpsychopatologicznybędziemiałlękprzedśmierciąirobieniebilansu
życiauosoby40-letniej,ainnyu90-letniej;częstewizytyulekarzaikoncentracjanazdrowiu
somatycznymu20-letniego,zdrowegomężczyznymogąbudzićzaniepokojenieorazpodej-
rzeniezaburzeńnerwicowych,podczasgdytakiesamozachowanieu80-letniegomężczyzny
będzietraktowanejakozupełnieadekwatne).
Psychopatologiiwgeriatriiniemożnarozpatrywać,niebiorącpoduwagęróżnychgrupprzyczyn
zaburzeńpsychicznychuosóbwwiekupodeszłym,tj.:
aczynnikówpsychologiczno-społecznychzwiązanychzestarością;
a
starzeniasięorganizmu,wtymmózgu,wrazzprocesamineurodegeneracyjnymi,co
przejawiasięzaburzeniamipsychoorganicznymi;
achoróbsomatycznychiichleczenia;
a
przebieguzaburzeńpsychicznych,którerozpoczęłysięwewcześniejszychetapachżycia
izmianwichobraziepsychopatologicznym.
1.2.CZYNNIKIPSYCHOLOGICZNO-SPOŁECZNE
ZWIĄZANEZESTARZENIEMSIĘ
Okresstarzeniasięmożnarozpatrywaćpodkątemciągłościstrat.Wstarościmająmiejsce
licznestratyspołeczneibiologiczne.Człowiekstopniowotracizdrowieiwydolnośćfzyczną.
Różnedrobnedolegliwościnarastają,nakładająsięnasiebie,zmniejszającsprawność.Starzeją-
casięosobazaczynagorzejwidziećisłyszeć,wolniejchodzi,mamniejsiły.Dotegodochodzą
chorobyprzewlekłe,częstowystępującerazem(np.nadciśnienietętnicze,cukrzyca,choroba
niedokrwiennaserca),powodującedyskomfort,bóliniesprawność(np.zwyrodnieniesta-
wów,dyskopata).Osobadotejporynietylkoniezależna,lecztakżewspierającainnychsama
potrzebujewsparciaipomocywprostychczynnościach(np.niedaradywnieśćzakupówpo
schodach,niemożeprowadzićsamochoduitp.).Obserwujączmianywswoimciele,czujesię
corazmniejatrakcyjnafzycznie.Dotyczytotakżeatrakcyjnościseksualnej.Potrzebyseksualne
wwiekupodeszłymstanowiątemattabu,ajednakistnieją,sąrealnierealizowanelubpozo-
stająwsferzetęsknotimarzeń,aichniespełnieniezmniejszaradośćiobniżajakośćżycia[3].
Starzejącsię,człowiekstajesięmniejproduktywnyimniejkreatywny.Dośćwcześnieprzycho-
dzimomentzakończeniapracyzawodowej,którywiążesięzwielomakonsekwencjami.Praca
nietylkodajemożliwośćzarobkowania(zwyklesytuacjafnansowapoprzejściunaemeryturę
znaczniesiępogarsza),lecztakżezapewniasiećspołeczną,prestżipozycjęspołeczną,jest
częstowykładnikiemsamoocenyorazpoczuciawłasnejwartości,nadajestrukturędniity-
godni,poczuciesensownościdziałaniaorazwkładuwdobrogrupyspołecznej,możliwość
3
