Psychogeriatria

Mateusz Cybulski, Napoleon Waszkiewicz, Elżbieta Krajewska-Kułak, Kornelia Kędziora-Kornatowska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-22521-6

DOI:

https://doi.org/10.53271/2022.025

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2022

Liczba stron:

379

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Psychogeriatria. Red. Cybulski, Mateusz; Waszkiewicz, Napoleon; Krajewska-Kułak, Elżbieta; Kędziora-Kornatowska, Kornelia . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2022, 379 s. ISBN 978-83-01-22521-6, doi: https://doi.org/10.53271/2022.025

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Cybulski, M.

A2 Waszkiewicz, N.

A2 Krajewska-Kułak, E.

A2 Kędziora-Kornatowska, K.

T1 Psychogeriatria

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2022

SN 978-83-01-22521-6

DOI https://doi.org/10.53271/2022.025

Bibliografia BibTex:

@Book{ 271796, author = "", editor = "Cybulski, Mateusz and Waszkiewicz, Napoleon and Krajewska-Kułak, Elżbieta and Kędziora-Kornatowska, Kornelia", title = "Psychogeriatria", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2022", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-22521-6", doi = "https://doi.org/10.53271/2022.025" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Cybulski, Mateusz

ED - Waszkiewicz, Napoleon

ED - Krajewska-Kułak, Elżbieta

ED - Kędziora-Kornatowska, Kornelia

TI - Psychogeriatria

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2022

SN - 978-83-01-22521-6

ER -

DOI - https://doi.org/10.53271/2022.025

Netografia (standard APA):

. Red. Cybulski, Mateusz; Waszkiewicz, Napoleon; Krajewska-Kułak, Elżbieta; Kędziora-Kornatowska, Kornelia. Psychogeriatria [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2022 [dostęp: 03 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/psychogeriatria-mateusz-cybulski-napoleon-271796. doi: https://doi.org/10.53271/2022.025

psychopatologia, zaburzenia snu, choroba Alzheimera, depresja, geriatria, otępienie, choroba afektywna dwubiegunowa, Psychogeriatria, zaburzenia lękowe

II uaktualnione i rozszerzone wydanie publikacji o ugruntowanej pozycji na rynku wydawniczym. Autorami publikacji są wybitni eksperci w dziedzinie psychiatrii, psychologii klinicznej oraz geriatrii, autorytety naukowe w Polsce i poza granicami kra...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-22521-6

DOI:

https://doi.org/10.53271/2022.025

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2022

Liczba stron:

379

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

1. Zagadnienia związane z psychiką osób w wieku podeszłym. Psychopatologia Dominika Dudek18
1.1. Wprowadzenie18
1.2. Czynniki psychologiczno-społeczne związane ze starzeniem się20
1.3. Starzenie się mózgu i procesy neurodegeneracyjne. Zaburzenia psychoorganiczne22
1.3.1. Otępienie23
1.3.2. Majaczenie23
1.3.3. Inne zaburzenia psychoorganiczne24
1.4. Choroby somatyczne25
1.5. Zmiany w obrazie psychopatologicznym zaburzeń, które rozpoczęły sięwe wcześniejszych okresach życia26
1.6. Podsumowanie28
2. Zaburzenia otępienne w populacji osób powyżej 60. roku życia Kornelia Kędziora-Kornatowska, Anna Polak-Szabela 30
2.1. Wprowadzenie30
2.2. Definicja30
2.3. Epidemiologia32
2.4. Etiopatogeneza33
2.5. Obraz kliniczny34
2.5.1. Otępienie w chorobie Alzheimera35
2.5.2. Otępienie z ciałami Lewy’ego36
2.5.3. Otępienie naczyniopochodne36
2.6. Rozpoznanie37
2.5.4. Otępienie czołowo-skroniowe37
2.5.5. Otępienie w chorobie Parkinsona37
2.7. Leczenie39
2.8. Podsumowanie41
3. Choroba Alzheimera jako najczęstsza postać otępienia Maria Barcikowska44
3.1. Definicja44
3.2. Epidemiologia44
3.3. Etiopatogeneza44
3.4. Obraz kliniczny46
3.5. Badania dodatkowe w diagnostyce choroby Alzheimera47
3.5.1. Badanie genetyczne48
3.6. Obraz kliniczny choroby Alzheimera – charakterystyka trzech stadiów choroby49
3.5.2. Markery biochemiczne49
3.6.1. Pierwsze stadium choroby Alzheimera (2–5 lat)49
3.6.2. Drugie stadium choroby Alzheimera (2–12 lat)50
3.6.3. Trzecie stadium choroby Alzheimera (1–3 lata)50
3.7. Kryteria diagnostyczne rozpoznawania choroby Alzheimera52
3.8. Różnicowanie56
3.8.1. Otępienie naczyniopochodne i mieszane MIXED56
3.8.2. Otępienie z ciałami Lewy’ego56
3.9. Leczenie choroby Alzheimera58
3.8.3. Otępienie czołowo-skroniowe58
3.8.4. Choroba Creutzfeldta-Jakoba (CJD)58
3.8.5. Zespół Hakima58
3.10. Podsumowanie60
4. Zaburzenia psychotyczne u osób starszych Wojciech Kosmowski, Aleksander Araszkiewicz 62
4.1. Wprowadzenie62
4.2. Definicja62
4.3. Epidemiologia63
4.4. Etiopatogeneza65
4.5. Obraz kliniczny65
4.6. Rozpoznanie68
4.7. ICD-10 a ICD-1173
4.8. Leczenie79
4.9. Podsumowanie82
5. Choroba afektywna dwubiegunowa u pacjentów w podeszłym wieku Tadeusz Parnowski86
5.1. Wprowadzenie86
5.2. Definicja86
5.3. Epidemiologia86
5.4. Etiopatogeneza87
5.5. Trudności w rozpoznawaniu CHAD o późnym początku90
5.5.1. Epizody depresyjne i/lub maniakalne u chorego z rozpoznaną CHAD z wczesnym początkiem, występujące po 50. roku życia91
5.5.2. Wystąpienie po raz pierwszy zespołu depresyjnego i/lub maniakalnego po 50. roku życia92
5.5.3. Związek depresji i manii z chorobami somatycznymi oraz czynnikami jatrogennymi93
5.6. Kryteria diagnostyczne i obraz kliniczny95
5.7. Kryteria diagnostyczne depresji i manii naczyniowej96
5.8. Leczenie99
5.9. Podsumowanie101
6. Zaburzenia depresyjne wśród osób starszych Leszek Bidzan 104
6.1. Wprowadzenie104
6.2. Epidemiologia107
6.2.1. Epizod depresyjny108
6.2.2. Dystymia108
6.2.3. Depresje psychotyczne109
6.2.4. Depresja nawracająca109
6.3. Objawy depresyjne w przebiegu zaburzeń funkcji poznawczych110
6.2.5. Objawy depresyjne („mała depresja”)110
6.4. Rokowanie111
6.5. Terapia zaburzeń depresyjnych112
6.5.1. Ogólne zasady112
6.5.2. Neuroleptyki (leki przeciwpsychotyczne)114
6.6. Podsumowanie115
6.5.3. Elektrowstrząsy115
7. Zaburzenia lękowe wśród osób starszych Agata Szulc, Anna Mosiołek118
7.1. Wprowadzenie118
7.2. Definicja119
7.3. Epidemiologia121
7.4. Etiopatogeneza122
7.4.1. Czynniki biologiczne122
7.4.2. Psychologiczne przyczyny wystąpienia lęku u osób w podeszłym wieku122
7.4.3. Choroby somatyczne123
7.4.4. Leki i substancje123
7.5. Obraz kliniczny124
7.6. Rozpoznanie124
7.6.1. Zespół lęku napadowego124
7.6.2. Fobia126
7.6.3. Zaburzenia lękowe uogólnione (GAD)126
7.6.4. Zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane128
7.6.5. Zaburzenia związane ze stresem128
7.7. Leczenie zaburzeń lękowych w podeszłym wieku129
7.7.1. Psychoterapia w zaburzeniach lękowych wieku podeszłego129
7.7.2. Farmakoterapia129
7.8. Ryzyko związane ze stosowaniem farmakoterapii u pacjentów w podeszłym wieku130
7.9. Podsumowanie131
8. Zaburzenia psychosomatyczne wśród osób starszych Agata Orzechowska, Aleksandra Skiba, Piotr Gałecki 134
8.1. Wprowadzenie134
8.2. Definicja134
8.3. Klasyfikacja136
8.3.1. Zaburzenia somatyzacyjne i zjawisko somatyzacji w wieku podeszłym136
8.3.2. Zaburzenia hipochondryczne138
8.3.3. Ból psychogenny139
8.3.4. Neurastenia139
8.4. Leczenie140
8.5. Podsumowanie142
9. Zaburzenia snu w grupie seniorów Wojciech Jernajczyk144
9.1. Wprowadzenie144
9.2. Elektroencefalografia i polisomnografia144
9.3. Znaczenie biologiczne snu146
9.4. Neurobiologia snu147
9.4.1. Proces C147
9.4.2. Proces S148
9.5. Ewolucja obrazu snu w zależności od wieku149
9.6. Sen osób w wieku senioralnym150
9.7. Zaburzenia snu w wieku senioralnym153
9.7.1. Bezsenność153
9.7.2. Zaburzenia okołodobowego rytmu sen–czuwanie154
9.7.3. Zaburzenia oddychania we śnie155
9.7.4. Periodyczne ruchy kończyn we śnie i zespół niespokojnych nóg155
9.8. Choroby przebiegające z zaburzeniem funkcji poznawczych156
9.8.1. Choroba Alzheimera (AD)156
9.8.2. Choroba Parkinsona (PD)156
9.9. Podsumowanie157
10. Zaburzenia seksualne wśród osób w podeszłym wieku Zbigniew Lew-Starowicz160
10.1. Wprowadzenie160
10.2. Seksualność w podeszłym wieku161
10.2.1. Uwarunkowania biologiczne161
10.2.2. Uwarunkowania psychiczne162
10.2.3. Uwarunkowania kulturowe163
10.3. Zaburzenia seksualne wśród osób w podeszłym wieku164
10.4. Najczęściej spotykane przyczyny zaburzeń seksualnych164
10.3.1. Badania epidemiologiczne164
10.4.1. Cukrzyca165
10.4.2. Choroba niedokrwienna serca i zawał mięśnia sercowego165
10.4.3. Nadciśnienie tętnicze165
10.4.4. Udar mózgu166
10.4.5. Choroba Alzheimera i inne zespoły otępienne166
10.4.6. Choroby prostaty166
10.4.7. Zaburzenia hormonalne166
10.4.8. Depresja167
10.4.9. Leki167
10.5. Klinika zaburzeń seksualnych wśród osób w podeszłym wieku168
10.5.1. Wytrysk opóźniony168
10.5.2. Zaburzenia erekcji168
10.5.3. Wytrysk przedwczesny169
10.5.4. Hipoaktywne zaburzenia pożądania seksualnego u mężczyzn (hipolibidemia)169
10.5.5. Zaburzenia pożądania i podniecenia u kobiet170
10.5.6. Ból genitalno-miedniczny170
10.5.7. Zaburzenia orgazmu u kobiet170
10.6. Promocja zdrowia seksualnego wśród osób w podeszłym wieku171
10.7. Podsumowanie172
11. Uzależnienie od alkoholu wśród osób starszych Elżbieta Trypka, Joanna Rymaszewska174
11.1. Wprowadzenie174
11.2. Definicja174
11.3. Epidemiologia176
11.4. Etiopatogeneza176
11.5. Objawy kliniczne176
11.6. Niebezpieczeństwa związane z nadużywaniem substancji odurzających u osób starszych178
11.7. Rozpoznanie178
11.8. Leczenie180
11.9. Podsumowanie182
12. Uzależnienie od leków w populacji osób starszych Agnieszka Kułak-Bejda, Napoleon Waszkiewicz184
12.1. Wprowadzenie184
12.2. Wielochorobowość i polipragmazja w grupie seniorów185
12.3. Podstawowe informacje o uzależnieniach od leków188
12.4. Problem nadużywania i uzależnienia od leków w populacji osób starszych189
12.4.1. Benzodiazepiny i tzw. leki „Z”189
12.4.2. Opiody191
12.4.3. Leki OTC194
12.5. Objawy sugerujące uzależnienie od leków195
12.5.1. Uzależnienie od leków a alkohol197
12.5.2. Postępowanie w uzależnieniu od leków199
12.5.3. Profilaktyka uzależnień w grupie seniorów202
12.6. Podsumowanie203
13. Uzależnienia behawioralne u osób w podeszłym wieku Anna Konopka, Jerzy Samochowiec206
13.1. Wprowadzenie206
13.2. Definicja206
13.3. Epidemiologia207
13.4. Etiopatogeneza208
13.5. Obraz kliniczny wybranych zaburzeń208
13.5.1. Patologiczny hazard208
13.5.2. Szkodliwe używanie i uzależnienie od internetu oraz nowych technologii209
13.5.3. Zaburzenie związane z grami oraz uzależnienie od mediów społecznościowych211
13.5.4. Uzależnienie od zakupów211
13.5.5. Patologiczne zbieractwo212
13.5.6. Szkodliwe używanie telewizji213
13.6. Leczenie214
13.7. Podsumowanie215
14. Problem samobójstw wśród seniorów Marta Makara-Studzińska, Justyna Morylowska-Topolska218
14.1. Wprowadzenie218
14.2. Definicje, terminologia218
14.3. Epidemiologia zachowań samobójczych u osób w wieku podeszłym220
14.4. Czynniki ryzyka samobójczego221
14.4.1. Czynniki ochronne223
14.5. Ocena ryzyka samobójstwa224
14.6. Narzędzia do oceny ryzyka samobójstwa225
14.7. Zapobieganie samobójstwom osób w wieku podeszłym226
14.8. Postępowanie z osobami z wysokim ryzykiem samobójczym229
14.9. Podsumowanie230
15. Wpływ pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na zdrowie psychiczne osób starszych Janusz Heitzman 232
15.1. Wprowadzenie232
15.2. Predyspozycje osób starszych do zachorowania na COVID-19233
15.3. Wpływ wirusa SARS-CoV-2 na ośrodkowy układ nerwowy osób starszych233
15.4. Potraumatyczne zaburzenia psychiczne po zachorowaniu na COVID-19 i w trakcie leczenia234
15.5. Leczenie zaburzeń psychicznych w przebiegu COVID-19236
15.6. Zaburzenia psychiczne u osób w wieku podeszłym po przebytej infekcji COVID-19236
15.7. Zaburzenia psychiczne po bezpośredniej społecznej konfrontacji z pandemią COVID-19237
15.8. Podsumowanie239
16. Farmakologia w psychogeriatrii – możliwości i ograniczenia Jerzy Leszek242
16.1. Wprowadzenie242
16.2. Specyfika patologii wieku podeszłego242
16.3. Stosowanie leków w podeszłym wieku244
16.4. Ryzyko działań niepożądanych244
16.5. Zaprzestanie farmakoterapii246
16.6. Najczęstsze nieprawidłowości leczenia w starszym wieku246
16.6.1. Nadużywanie leków247
16.6.2. Nieodpowiednie stosowanie leków247
16.6.3. Zażywanie zbytecznego leku248
16.6.4. Brak ordynacji leków pomimo wskazań klinicznych248
16.7. Jatrogenny zespół geriatryczny250
16.8. Zakończenie250
16.9. Podsumowanie252
17. Wybrane aspekty pielęgnowania pacjentów psychogeriatrycznych Marta Muszalik254
17.1. Wprowadzenie254
17.2. Charakterystyka pacjentów geriatrycznych z zaburzeniami w zakresie zdrowia psychicznego255
17.3. Diagnoza pielęgniarska pacjenta psychogeriatrycznego i proces pielęgnowania257
17.4. Model diagnozy pielęgniarskiej pacjenta geriatrycznego z zaburzeniami psychicznymi258
17.5. Podsumowanie259
18. Teoretyczne podstawy współczesnych metod neurorehabilitacji wśród pacjentów w podeszłym wieku Agnieszka Gorzkowska, Monika Rudzińska-Bar, Joanna Siuda, Grzegorz Opala268
18.1. Wprowadzenie268
18.2. Choroby neurologiczne wieku podeszłego268
18.2.1. Choroba Parkinsona268
18.3. Wybrane problemy psychogeriatryczne w neurorehabilitacji277
18.3.1. Zaburzenia nastroju277
18.3.2. Neurorehabilitacja u chorych z depresją, zespołami lękowymi i apatią279
18.3.3. Neurorehabilitacja u chorych z zaburzeniami funkcji poznawczych280
18.6. Podsumowanie282
19. Praktyczne aspekty neurorehabilitacji chorych w podeszłym wieku Iwona Sarzyńska-Długosz286
19.1. Wprowadzenie286
19.2. Neurorehabilitacja w geriatrii286
19.3. Upadki287
19.4. Niedożywienie292
19.5. Praktyczne aspekty rehabilitacji po udarze mózgu294
19.6. Praktyczne aspekty rehabilitacji osób z chorobą Parkinsona295
19.7. Praktyczne aspekty rehabilitacji osób z zespołami otępiennymi296
19.8. Podsumowanie297
20. Diagnostyka i rehabilitacja neuropsychologiczna osób z chorobami otępiennymi Maria Pąchalska300
20.1. Wprowadzenie300
20.2. Istota otępienia301
20.2.1. Asymetria związanego z wiekiem spadku zdolności poznawczych u osób z otępieniem i u osób zdrowych w wieku senioralnym301
20.2.2. Kryteria diagnostyczne otępienia (zaburzeń neuropoznawczych) według DSM-5303
20.2.3. Istota otępienia (zaburzeń funkcji neuropoznawczych) według DSM-5303
20.3. Problematyka diagnozy zaburzeń funkcji neuropoznawczych304
20.3.1. Diagnostyka zaburzeń funkcji neuropoznawczych oparta na obserwacjach klinicznych i badaniach naukowych305
20.3.2. Diagnoza zaburzeń procesów neuropoznawczych zgodnie z kryteriami diagnostycznymi DSM-5306
20.3.3. Nowe neurotechnologie w diagnostyce osób z otępieniem312
20.4. Rehabilitacja neuropsychologiczna osób z otępieniem315
20.4.1. Klasyczne techniki treningowe wykorzystywane w terapii neuropsychologicznej zaburzeń neuropoznawczych316
20.4.2. Nowe formy neuroterapii dla osób z otępieniem319
20.4.3. Neurofeedback319
20.4.4. Przykład zastosowania neurofeedbacku w praktyce klinicznej320
20.4.5. Magnetyczna stymulacja śródczaszkowa w terapii osób z otępieniem321
20.4.6. Bezpośrednia stymulacja prądem stałym w terapii osób z otępieniem321
20.4.7. Przebieg terapii neuropsychologicznej322
20.5. Podsumowanie323
20.4.8. Efekty terapii neuropsychologicznej323
21. Potrzeby i reakcje psychiczne na perspektywę śmierci w przebiegu choroby u osób starszych Krystyna de Walden-Gałuszko 326
21.1. Wprowadzenie326
21.2. Potrzeby ludzi starszych na tle aktualnej sytuacji społeczno-kulturalnej327
21.3. Problem śmierci328
21.4. Reakcje i postawy wobec śmierci329
21.5. Możliwości pomocy ludziom starszym w zmierzaniu się z problemem śmierci335
21.6. Podsumowanie337
22. Wybrane psychologiczne aspekty procesu starzenia się i starości Stanisława Steuden338
22.1. Wprowadzenie338
22.2. Czynniki demograficzne i ich konsekwencje społeczne339
22.3. Koncepcje wyjaśniające proces starzenia się340
22.4. Zmiany biologiczne342
22.5. Psychologiczny wymiar starości343
22.6. Teorie przystosowania do starości344
22.7. Doświadczanie własnej starości347
22.8. Podsumowanie350
23. Psychologiczne aspekty radzenia sobie z chorobami i ograniczeniami w starości Krzysztof Owczarek352
23.1. Wprowadzenie352
23.2. Organizacja percepcji u starszych ludzi354
23.3. Emocje starszych osób357
23.4. Obiektywne problemy i subiektywny punkt widzenia358
23.5. Choroby i problemy związane z ograniczeniem sprawności umysłowej i fizycznej361
23.6. Reakcja na zmiany w leczeniu362
23.7. Nieprzestrzeganie zasad leczenia364
23.8. Zagadnienia związane z ruchem i aktywnością fizyczną u osób w starszym wieku366
23.9. Dieta w okresie starzenia się367
23.10. Zjawisko wypalenia dotyczące otoczenia osób w podeszłym wieku370
23.11. Zakończenie371
23.12. Podsumowanie373
Skorowidz376

KorneliaKędziora-Kornatowska,AnnaPolak-Szabela

Zaburzeniaotępiennewpopulacji

osóbpowyżej60.rokużycia

2.1.WPROWADZENIE

Zaburzeniaotępiennesąschorzeniamipostępującymiiwyniszczającymi,związanymizwie-

kiem.Stanowiąrosnącyproblemzdrowiapublicznegowkrajachrozwiniętych.Charakteryzują

sięglobalnymobniżeniemfunkcjonowaniapoznawczego,przedewszystkimdefcytamiwza-

kresiepamięciorazinnychwyższychfunkcjiintelektualnych.Prowadząwefekciedobraku

możliwościsamodzielnegofunkcjonowaniawżyciucodziennyminiemożnościwykonywania

podstawowychorazzłożonychczynnościżyciowych.

2.2.DEFINICJA

TerminemDotępienie(zespółotępienny)”określasięstankliniczny,wktóregoobraziewystępują

łączniesymptomyzaburzeńfunkcjipoznawczychibehawioralnych.Zaburzeniateskutkują

pojawieniemsiętrudnościwrealizowaniucodziennychaktywnościlubwpracyzawodowej.

Sąobserwowalneprzezotoczenieorazpowodująwyraźnepogorszeniefunkcjonowania

choregowstosunkudostanuprzedchorobowego.

NajbardziejpopularnadefnicjaWHOz1992rokuokreślaotępieniejakozespółobjawów

spowodowanychorobąmózgu,zazwyczajoprzewlekłymcharakterzelubopostępującym

przebiegu,objawiającysięzaburzeniemlicznychwyższychfunkcjikorowych,takichjak:pa-

mięć,myślenie,orientacja,rozumienie,liczenie,zdolnośćuczeniasię,językiocena.Opi-

sywaneobjawypowinnyutrzymywaćsięprzezokresconajmniej6miesięcy.Dodatkowo

zaburzeniomfunkcjipoznawczychczęstotowarzyszybądźjepoprzedzaobniżeniekontroli

nadreakcjamiemocjonalnymi,społecznymi,zachowaniemimotywacją.Zachowanajest

świadomość,przynajmniejprzezczaspotrzebnydozdiagnozowaniadefcytówwzakresie

sprawnościpoznawczej.

W2011rokuprzedstawionokryteriarozpoznawaniaotępieniaiotępieniawprzebieguchoroby

AlzheimerazaproponowaneprzezNarodowyInstytutBadańStarzeniasię(NatonalInsttuteon

Aging)iStowarzyszenieAlzheimerowskie(Alzheimer’sDiseaseAssociaton),nazywanewytycznymi

NIA/AA.Kryteriate,opróczkoniecznościstwierdzeniaobniżeniafunkcjonowaniamentalnego,

rzutującegonatrudnościwpracyicodziennąaktywnośćprzybrakuzaburzeńświadomości

czyinnejchorobypsychicznej,określająponadtoproceduręocenydefcytówpoznawczych.

Brak wyników

Psychogeriatria

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra