Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Zagadnieniazwiązanezpsychikąosóbwwiekupodeszłym.Psychopatologia
deterioracjęwzakresiesprawnościisamodzielności[11].Osobystarsze,relacjonująclekarzowi
swójstanpsychiczny,częstokoncentrująsięnaobjawachfzycznych,brakuenergii,męczliwości,
niesprawności.Tobywaprzyczynąpomyłekdiagnostycznych,zwłaszczagdynawrótdepresji
nakładasięnachorobęsomatyczną.Ważnymobjawemsązaburzeniapamięciikoncentracji
uwagi,niekiedyprzybierająceznacznenasilenieimogącesugerowaćpoczątekotępienia(tzw.
pseudootępieniedepresyjne).Wprzebiegubardzogłębokichstanówdepresyjnychzobjawami
psychotycznymimożepojawićsięzespółCotarda,zurojeniaminihilistycznymi,zniszczeniaciała,
wiecznegocierpienia,potępienia.Udepresyjnychpacjentówgeriatrycznychnależyszczególnie
wnikliwieocenićwystępowaniemyśliitendencjisuicydalnychorazoszacowaćryzykodokonania
samobójstwa–wpodeszłymwiekuzwiększasięliczbaskutecznychpróbodebraniasobieżycia.
Zjednejstronyodzwierciedlatoobserwacjęprof.AntoniegoKępińskiego,żeDumłodychsamobój-
stwojestwołaniemopomoc,ustarszychjużtylkowołaniemośmierć”[12],azdrugiejpokazuje,
żepotakiejsamejpróbiesamobójczej(np.przeznadużycieleków)odratowanieosobymłodej,
silnejizdrowejsomatyczniejestbardziejprawdopodobneniżosobystarszej,schorowanej,słabej.
Zmieniasięrównieżobrazpsychopatologicznyzaburzeńafektywnychdwubiegunowych.Wraz
zwiekiemzmniejszasięliczbainasilenieepizodówmaniakalnychnarzeczprzewlekającychsię
fazdepresyjnych,wtrakciektórychistniejeznaczneryzykopojawieniasięobjawówpsycho-
tycznych.Zkoleistanymaniakalnerzadziejprzybierająpostaćeuforyczną,zpodwyższeniem
nastroju,częściejnatomiasttowarzysząimdrażliwośćiDdepresyjnadomieszka”wpostaci
płaczliwości,użalaniasię(epizodymieszane).Kolejnymczęstoobserwowanymzjawiskiemjest
powikłanieprzebieguchorobyzaburzeniamifunkcjipoznawczych.Wynikidotychczasprze-
prowadzonychbadańwskazują,żeosobycierpiącenazaburzenieafektywnedwubiegunowe
obciążonesąwiększymryzykiemrozwojuotępienia,którewzrastawrazzkażdymkolejnym
epizodemchoroby[13].
Zaburzenialękowemająswójpocząteknajczęściejuosóbmłodych,aobrazklinicznytych
zaburzeńwrazzrozwojemczłowiekainabywaniemdoświadczeńulegamodyfkacji.Często
ujawniająsięobjawyafektywne,nadużywanieiuzależnienieodsubstancji(alkohol,benzodia-
zepiny),zachowaniaunikające.Objawyprzybierającharakterchroniczny,dołączająsięróżne
stanylękowespecyfcznedlawiekustarczego(np.lękprzedupadkiem,lękprzedokradzeniem,
lękprzedudaremczyzawałem,lękseparacyjnyitp.).Uporczywe,nieleczonezaburzenialękowe
mogąwwiekupodeszłymprzyczyniaćsiędorozwojuotępień[11].
Wprzetrwałejschizofreniiowcześniejszympoczątkuzwykleobserwujesięstanyrezydualne,
dominująobjawynegatywne,natomiastobjawywytwórczestająsięrzadkieimniejnasilone.
Pacjentbywaznaczniezaniedbanypodwzględemzdrowotnymihigienicznym.Możeprezen-
towaćmanieryzmy,dziwacznywygląd,zbieractwoniepotrzebnychprzedmiotów.Narastają
defcytyuwagi,uczeniasię,funkcjiwykonawczych.Uwielustarszychchorychnaschizofrenię
zaburzeniapoznawczesątaknasilone,żespełniająkryteriumotępienia[11].
Zbadańlongitudinalnychwynika,żeprzebiegzaburzeńosobowościulegazczasempoprawie,
przynajmniejwzakresiewidocznychklinicznieoznakiobjawów[14].Wyraźniełagodnieją
10
