Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
Zaburzeniaotępiennewpopulacjiosóbpowyżej60.rokużycia
Bardziejprecyzyjnieujmująsferyzaburzeńpoznawczychibehawioralnych(neuropsychiatrycz-
nych),potrzebnedozdiagnozowaniazespołuotępiennego.Dająonemożliwośćrozpoznawa-
niawszystkichrodzajówotępień,wtymrównieżczołowo-skroniowego,cowpoczątkowym
stadiumchorobybyłoznacznieutrudnione,biorącpoduwagęwcześniejomawianekryteria.
Określająrównieżnasilenieotępieniaodlekkiegoprzezumiarkowanedogłębokiego.Według
nowychwytycznychupośledzeniefunkcjipoznawczychjestwychwytywaneidiagnozowane
zapomocą:wywiaduodpacjentaikompetentnegoinformatora(osoba,któraodpowiednio
długoiczęstokontaktujesięzchorym,atakżemasposobnośćobserwowaniajegozachowań)
orazobiektywnejocenyfunkcjipoznawczychzapomocątestówprzesiewowychDprzyłóżko-
wych”lubpogłębionegobadanianeuropsychologicznego.Badanieneuropsychologicznenależy
przeprowadzićwsytuacji,gdywywiadoraztestyskriningoweokreślającestanpsychiczny
niedająpodstawydoustaleniarozpoznanianiebudzącegowątpliwości.
Koniecznymwarunkiemrozpoznaniaotępieniajeststwierdzeniewystępowaniazaburzeń
poznawczychlubzachowaniawzakresieconajmniejdwóchzponiższychobszarów:
a
nieprawidłowościwnabywaniuizapamiętywaniunowegomateriału(powtarzanietych
samychtreści,gubienieprzedmiotów,zapominanieosytuacjach,któremiałymiejsce,lub
umówionychspotkaniach,incydentyzagubieniawznanejprzestrzeni);
a
upośledzenierozumieniaizdolnościrozwiązywaniasytuacjiproblemowych(trudności
wzrozumieniumożliwościpojawieniasięniebezpieczeństwa,podejmowaniudecyzji,
planowaniu,wykonywaniuzłożonychzadań,gospodarowaniupieniędzmi);
azaburzeniafunkcjiwzrokowo-przestrzennych(niemożnośćrozpoznawaniatwarzyczypo-
pularnychrzeczy,trudnościwzastosowaniuprostychnarzędzi,problemyzubieraniemsię);
a
defcytywzakresiefunkcjijęzykowych(trudnościwmówieniu,brakpewnościwstoso-
waniusłówpodczasmówienia,niemożnośćwydobyciasłówzpamięci,błędywczytaniu
iwpiśmie);
a
zaburzeniaosobowości,zachowanialubsposobubycia(niespecyfcznezmianynastroju,
np.pobudzenie,brakinicjatywy,utratanapędu,izolacjaspołeczna,utratadotychczaso-
wychzainteresowań,empati,zachowaniakompulsywne,obsesyjnelubnieakceptowane
społecznie)[1].
WklasyfkacjizaburzeńpsychicznychAmerykańskiegoTowarzystwaPsychiatrycznegoDSM-5
(DiagnostcandStatstcalManualofMentalDisorders),którazostaławydana18maja2013roku,
dokonanopodziałunawiększezaburzenianeuropoznawcze(zespołyotępienne)orazłagodne
zaburzenianeuropoznawcze.Wobuprzypadkachwybórkoduokreślającegodanąjednostkę
chorobowąuzależnionoodczynnikaetologicznegowywołującegozaburzenie.Naprzykład
wDSM-5wyszczególnionesąwiększelubłagodnezaburzenianeuropoznawczespowo-
dowanechorobąAlzheimeraczyteżwiększelubłagodneczołowo-skroniowezaburzenia
neuropoznawcze.CechywyróżniająceDSM-5toszczegółowyopisidefnicjedotyczące
poszczególnychdomenpoznawczychwrazzmetodamiocenynajważniejszychfunkcjipo-
znawczych.Poprawniezdefniowanefunkcjepoznawczewrazzwytycznymiokreślającymi
poziomnasilenia,przyktórymposzczególneobjawynabierająistotnegopodkątemklinicznym
14
