Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wodniesieniudozagadnieńpodejmowanychwtejksiążcedotyczyto
opracowaniateoriiokresówkryzysuwrozwojukulturowymdzieciimło-
dzieży.Współcześnietakateoriawydajesięniezmierniepotrzebna.Pozwo-
liłabyonazrozumieć,dlaczegokryzysywyraźnieprzybierająnasileijaktę
siłęwykorzystaćdorozwojukulturowego.Takateoriajużwjakimśstopniu
zostałaopracowana,choćniebyłauświadamiana.JejautoramisąL.S.Wy-
gotskiiE.H.Erikson.Moimzdaniem,mimożeniewspółpracowalizesobą,
wypracowalikomplementarnedosiebiepodejścia.Podejście„wskrośpsy-
chologii”prowokujedotego,żebyzestawićzesobąkoncepcjekryzysów
wrozwojuEriksonaiWygotskiegowcelusprawdzenia,jakkonstrukt
ztegowynikającymożebyćprzydatnypraktycezwiązanejzewspomaga-
niemrozwojukulturowegodzieciimłodzieży.
Dozrozumieniatego,codziejesięwaktualnościhistorycznejżycia
człowieka,naukadysponujejużwystarczającąliczbąfaktówisłużącychdo
ichinterpretacjiteorii.Gromadzonaodponadstulatwiedzanatematroz-
wojudzieci,wkontekściezmianspołeczno-kulturowych,wymagaprzede
wszystkimreinterpretacji.Podobnąmyślnatematfaktówdotyczących
rozwojudzieckawyraziłprawiestolattemuL.S.Wygotski(1927),zauwa-
żającpotrzebęniefilozofów,nieteoretyków,alepraktykówstworzenia
ogólnejteorii,którabyłabywstaniezintegrowaćposiadanąjużwtedywie-
dzęiodnieśćjądoaktualiówżyciaspołecznego.Takateoria,jegozdaniem,
poprzezodniesieniesiędonowejspołeczno-kulturowejrzeczywistościpo-
zwalarozpoznaćnoweznaczeniadlastarychfaktóworazpomócprakty-
komzrozumiećzasadypowiązańmiędzyposzczególnymideterminantami
jakościżyciaczłowieka.Tunaplanpierwszywysuwasięanalizaprocesu
kulturowego,rozwojuświadomościijejfunkcji.Podejścieto,wydajemisię,
niestraciłonaaktualności.Sprawdzasięszczególniewtedy,kiedy
wżyciuspołecznymzachodząintensywneprocesyróżnicowaniasię,awślad
zaniminieidąprocesyintegrowania.Zatracasięwówczasniebezpiecznie
równowagamiędzyobomatendencjamioraznasilaprocesrozpadu.
Ogólnateoria,ogólnepojęciascalająiusensowniajązróżnicowanefakty
dotyczącerzeczywistości.Stajesiętomożliwedziękitemu,żenastępuje
wtedyichumieszczeniewszerszejperspektywie(Erikson,2002,s.27-28).
Wówczastoodcałości,wktórąfaktzostałwłączonyiodinnychfaktów,
zktórymiwchodziwzwiązkiwramachtejcałości,uzyskujenowątreść.
Wtymkontekściestareustaleniewyglądainaczej,mainneznaczenie.Do
tegowzbogaceniadochodzipoprzezwłączenieróżnychfaktówwstrukturę
ogólnegopojęcia(Wygotski,2002g,s.242-243)oświecie,oczłowieku,jego
___
___
___
___
___
__
dzieciach,wnukachitd.Ztejperspektywyprowadzonewksiążceanalizystanowiąważny
składnikprofilaktykizaburzeńrozwojukulturowegoczłowieka,prowadząbowiemdowzro-
stuuświadomienia.
13
