Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
polapodkrzywąstężenie–czas(AUCareaunderthecurve).Upośledzeniuuleganatomiast
wchłanianiepreparatówprzenikającychdokrwinadrodzetransportuczynnego,takichjak
witaminyB
1iB
6,preparatywapniaorazżelaza.
Należydodać,żewszelkietowarzyszącestanychoroboweprowadzącedoprzyśpieszeniape-
rystaltykijelitlubupośledzającewchłanianiezprzewodupokarmowego(biegunkipowodo-
waneprzeznietolerancjęlaktozy,przewlekłezapalenietrzustki,nietolerancjaglutenu,zespół
rozrostubakteryjnegojelit)mogąistotniezmieniaćbiodostępnośćleku.
Nawchłanianielekówmająwpływrównieżrodzajpokarmu,odczynpHiokresmiędzyjego
spożyciemaprzyjęciemleku.Pacjenci,niemającświadomościwpływutychczynników,po-
pełniająwielebłędów,np.popijajątabletkiherbatą(wktórejgarbnikiutrudniająwchłanianie
alkaloidów),przyjmująlekibezpośredniopoposiłku(cowydłużawchłanianie),spożywająpo-
siłki,którezmniejszająskutecznośćleku(np.produktymlecznełączniezdoksycykliną),bądź
przyjmująsuplementy,któreutrudniająwchłanianie(np.preparatymagnezu,cynku,żelaza
iwapniawtrakcieleczeniadoksycykliną).Dlategotakważnejestskuteczneinformowanie
pacjentówiichopiekunówozasadachprzyjmowanialeków.
Wchłanianielekówzależyoddrogipodania.Niektóresubstancjeleczniczestosowanenaskó-
wpostacimaści,żelilubplastrówprzezskórnychmogąprzenikaćdokrążeniaogólnego.
Tadrogapozwalaominąćefektpierwszegoprzejścialekuprzezwątrobę,jednakustaleniesku-
tecznejibezpiecznejdawkiwymagauwzględnieniawieluczynników,wtymrównieżwydol-
nościserca,wątrobyinerek.Zmianywskórzeitkancepodskórnejspowodowanestarzeniem
wiążąsięzgorszymnawodnieniemiukrwieniemorazmniejszązawartościąlipidówwtych
strukturach,cowpływanaobniżenieskutecznościlekówaplikowanychprzezskórnie.Dotyczy
tozwłaszczalekówhydroflowych.Natomiastwchłanianielekówrozpuszczalnychwtłuszczach
stosowanychnaskóręwymagadłuższegoczasuilekitemogąnieosiągaćmaksymalnego
stężenia(np.fentanylwplastrach).
Wchłanianielekówpodawanychdoodbytniczoidomięśniowozależyodstopniaukrwieniatka-
nek,którejestsłabszeuosóbstarszychwzwiązkuzezmniejszeniemprzepływukrwi.Wefek-
cieiniekcjidomięśniowychmogąpowstawaćtrudnoresorbującesięjałowenacieki,dlatego
wprzypadkustosowanialeczeniaparenteralnegopreferowanajestterapiadożylna.
Zkoleiprzenikaniedokrwiobieguniektórychleków,np.wziewnychśrodkówznieczulenia
ogólnego(izofluran,sewofluran),jestuosóbwpodeszłymwiekuwiększeidlategoichdaw-
kapowinnabyćodpowiedniozmniejszona.Wprzypadkustosowaniadrogiwziewnej(inhala-
cyjnej)szczególneznaczeniematechnikapodawanialeku.Zewzględunazaburzeniafunkcji
poznawczych,współistniejącechoroby,upośledzeniesprawnościizdolnościdosamoobsługi
starsiludzierobiąwielebłędówpodczasprzyjmowanialekówdrogą.Jesttoczęstaprzyczy-
nauzyskiwaniasłabychwynikówleczeniatakichchorób,jakprzewlekłaobturacyjnachoroba
płuc(POChP)czyastma.Nieprawidłowostosowanylekniedocierawwystarczającymstopniu
domiejscadziałania(dolnychdrógoddechowych),częstoosadzającsięwustachlubgardle.
Kluczowąrolęodgrywająprzeszkoleniepacjentaiwybórodpowiedniegosystemuinhalacyj-
nego.Znacznietrudniejjestinhalowaćsięefektywnielekiemwformieaerozoluzapomocą
dozownikaciśnieniowego(pMDIpressurizedmeterdoseinhaler)podawanegobezpośrednio
doust.Wymagatokoordynacjiuwolnieniaaerozoluzwdechem,comożebyćtrudnedlaosoby
starszej.Łatwiejszajestinhalacjazużycieminhalatoraproszkowego(DPIdrypowderinhaler),
awybórinhalatorówproszkowychjestbardzoduży(Dysk,Handihaler,Turbuhaleritd.).Jednak
wprzypadkuzastosowaniaDPIdoosiągnięciaprawidłowejdepozycjipłucnejkoniecznejest
4.1.WYBRANEASPEKTYFARMAKOKINETYKILEKÓWWORGANIZMIEOSÓBSTARSZYCH
35