Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bardzosiębyłoupowszechniło-szczególniewśródNiemców,któ-
rzyprzeciwstawialisięuniwersalistycznemuracjonalizmowifran-
cuskiegoOświecenia-mówićowyjątkowościkażdegonarodu
iojegoVolksgeist-‛duchunarodowym’.Duchten,jakwierzono,
objawiasięwsferzeemocji,nierozumu,znajdującswójwyraz
wsztuce,folklorzeijęzyku.DlawykształconychNiemcówbyłato
ideabardzoatrakcyjna,chętniewięcprzyjęlitakijednolity,holi-
stycznypunktwidzenianainnekultury.(ł)Głównynurttradycji
intelektualnejNiemiec-odWilhelmavonHumboldta(ł)poRuth
Benedict-widziałpodstawykażdejkulturywkategoriachholizmu
ideowego.TakiemuwłaśniepodejściuprzeciwstawiałsięFranzBoas
(s.6).
Nieulegawątpliwości,żekulturyniestanowiąodrębnych
monad,leczsączymśheterogenicznym,historyczniezmiennym,
wzajemniepowiązanymorazżennastępujepomiędzynimiciągła
wymiana«materiałukulturowego»”.To,żeakcent,jakiniemiec-
katradycjafilozoficznakładłanaideęnVolksgeistu”,mógłmieć
wjakiśsposóbwpływnasiłęipostaćniemieckiegonacjonali-
zmuwwiekuXX(jaktosugeruje-pośródinnychautorów-
Wolf),niepowiniennasjednakżeprowadzićdoautomatycznego
potępieniacałegongłównegonurtutradycjiintelektualnejNie-
miec-odWilhelmavonHumboldta(ł)poRuthBenedict”
(zchlubnymwyjątkiemwosobieFranzaBoasa).Zrobićtoozna-
czałobypoprostuwylaćdzieckozkąpielą.
Jestistotnaróżnicapomiędzyodrzuceniemnstatycznychkul-
turologii”,jaktozrobiłaRegnaDarnell(1994)wswoimkomen-
tarzudoartykułuWolfa,aprzyjęciempoglądu,żekulturywogó-
lenieposiadajążadnejntreści”iniesąniczymwięcej,jaktylko
przecinającymisięstrumieniamitysięcywzajemnychwpływów,
cozkoleizdajesięsugerowaćwzwiązkuztymsamymartyku-
łemImmanuelWallerstein(1994).ZdaniemWallersteinaWolf
jasnowykazał,żenrasy,kulturyinarodyniesążadnymiodręb-
nymibytami.Niemajążadnychstałychkonturów.Niezawierają
wsobieżadnychoczywistychtreści.Takwięcwszyscynależymy
dotysięcyróżnorakich«grup»-wzajemniesiękrzyżujących,
nakładającychsięnasiebieiwiecznieewoluujących”(s.5).
46
