Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.STANOWISKA
listycznąfunkcjęalbobyćwłaściwiedowszystkiego.Wkonkretnymdomuczy
danejposiadłościkażdymiałswojeobowiązkiispecjalizację.Ogólnieroląsłużą-
cegoisłużącejbyłoprowadzeniedomuorazzadbanieowygląd,jedzenieiroz-
rywkipaństwa,awięczatroszczeniesięoichpodstawowepotrzebyżyciowe.
Paniewmajętnychdomostwachniemusiaływłaściwienicrobićwgospo-
darstwiedomowym,nawetfunkcjęzarządzającąpowierzającochmistrzyni
czygospodyni.Samezaśukładałybukiety,wydawałydyspozycje,przygoto-
wywałyczyakceptowałymenu,nalewałyherbatęitp.Wielkimdamomwzbra-
nianodziałań,któremiałybyznamionapracy.ObrazujetoscenkazPana
GrabyElizyOrzeszkowej,wktórejmążupominażonę:DLepiejbyśzrobiła,
Cesiu,żebyśkazałanalewaćherbatępanniesłużącej,bosamazawszesobie
tylkoręcepoparzysz”12.Arystokratkimiałysiępięknieprezentować,bywać
iorganizowaćprzyjęcia.Odgrywaływgruncierzeczymęczącąrolępanidomu
wczasieczęstegopodejmowaniagości.Tobyłaichpraca-dbanieoodwie-
dzających,ichrozrywki,zabawianierozmową.Kobietywspierałyteżfunkcje
polityczneiurzędowemężów-atakżeichrolęreprezentacyjną.Wichgestii
leżało,czyzaangażująsięwdziałalnośćpatriotyczną,charytatywnąalbopracę
narzeczlokalnejspołeczności,atakżeczypodejmąsięnadzorunadsłużbą.
Bywało,żewysokopostawionepanieniebywaływogólewkuchnianinie
znałyswoichpracowników(tychniższychrangą).Byłotaknp.wChązebnej.
Różnieukładałysięrelacjezesłużącymiwzależnościodwielkościmająt-
kówikoneksji.Wmałychposiadłościach,dworkachśrednioszlacheckich
atmosferabyłabardziejrodzinna,astosunkizażyłeiswobodne.Niebyło
tamwielkiejpresjicodostroju,zachowaniaanitakdużegodystansumiędzy
pracodawcąasłużącym.Wkameralnymśrodowisku,wmałychdomachnie
musianonieustanniedbaćokonwenanse,wszystkiegoczynićzhonorami.
Paniedomupomagałypodawaćjedzenieisprzątaćpoposiłkach.Angażowały
sięwrobienieprzetworów,praceogrodowe,prowadzeniedomu.Przykła-
dowoAnkawKurowiezajmowałasiędrobiem.
12ElizaOrzeszkowa,PanGraba,Czytelnik,Warszawa1971,s.103.
14
