Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TowarzystwoKooperatystów
Rewolucjamożedaćjedyniepolityczneramydemokracji,duchowatreść
ichrodzisięwpraktyceżyciacodziennego.Niemożnawychowaćpraw-
dziwejdemokracjitylkonaareniepolitycznej,ponieważsferaoddzia-
ływanianapojedynczejednostkijesttutajbardzowąskaimałojest
sprawdzianówmoralnejwartościjednostek,wysuwającychsięnaprzy-
wódców.Prawdziwademokracjapowstajeniezorganizacjidlawalki,
leczzorganizacjisamorząduisamopomocyspołecznej,rozwijającejducha
samodzielnościisolidarności,bezzacieśnianiajejdogranicpartyjnychczy
klasowych.Dlategopierwszymkrokiemnadrodzepolitycznegoodrodze-
nianarodupowinnobyćwytwarzaniesamodzielnejkultury,opartejna
samorządzieizrzeszeniachwzajemnejpomocy41.
TowarzystwoKooperatystówzajęłosiędziałalnościąorganizacyj-
ną,edukacyjnąipropagandową.W1908rokuzałożyłowWarszawie
BiuroInformacyjne,wkrótcetworzącsiećbiur-oddziałówwinnych
miastach:Łomży,Żyrardowie,OstrowcuiPiotrkowie.Biuroudzielało
porad,udostępniałowzorystatutówspółdzielni,wydawałopublikacje
przybliżająceruchspółdzielczy.Wysyłanotakżeinstruktorówwte-
ren—początkowoposłano„4nauczycielidoMałopolskizachodniej,
naŚląskiMorawydlazaznajomieniasięzprowadzeniemludowych
stowarzyszeńspółdzielczych”42.Bylitotrzejpedagodzyszkółpowszech-
nych:JózefPerzyna,FranciszekDąbrowski,JanRytel,oraznauczyciel
koszykarstwaStanisławCieślak43.KażdyczłonekTowarzystwazobo-
wiązałsięzostaćczłonkiemjednejspółdzielni.ZebraniaTowarzystwa
odbywałysiępoczątkowo„prawiecotydzień”44,ajegodziałalnośćfi-
nansowanabyłazeskładekorazdatkówprywatnych.
Niezwykleważnymelementemdziałalnościorganizacjibyłowy-
dawaniepisma„Społem:Tygodnikpoświęconysprawomkooperacji”
(późniejprzekształconegowdwutygodnik).Pierwszynumer„Społem”
ukazałsięwpaździerniku1906roku.Pomysłodawcąnazwypisma,któ-
rastałasiępóźniejnazwącałegoruchu,byłStefanŻeromski.Faktycz-
nymredaktoremzostałStanisławWojciechowski,choćjaksamwspo-
mina,do1910rokupodpisywałsięzaniegonamocyprzyjacielskiej
39
42StanisławWojciechowski,Historiaspółdzielczości…,s.231.
43FranciszekDąbrowski,HistorjaTowarzystwaKooperatystów,NakłademTowa-
rzystwaKooperatystów,Warszawa1931,s.29.
44StanisławWojciechowski,Historiaspółdzielczości…,s.232.
