Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TowarzystwoKooperatystów
wAnglii,gdzieod1863rokudziałałasłynnaCooperativeWholesaleSo-
ciety4;.Pokilkunaradachzprzedstawicielamispółdzielninaprowincji
Towarzystwopowołałotzw.ajenturęhandlową,zalążekprzyszłejhur-
towni„Społem”.Początkowo,zpowoduniewielkiegokapitałuimałego
popytuzestronyspółdzielni,którychczęstoniebyłostaćnaskładanie
większychzamówień,działalnośćtanieodniosłasukcesu49.W1908ro-
kuzinicjatywyTowarzystwaodbyłsięwWarszawiepierwszyzjazd
stowarzyszeńspożywcówzcałegozaboru—wzięłownimudział
248spółdzielni.Byłonpoprzedzonywysłaniemankietydotyczącejpo-
trzebkooperatyw.Towówczaspodniesionopostulatzorganizowania
nietylkohurtowni,aleicentralnegozwiązkuspółdzielnispożywców50.
Właściwąhurtownięzałożonow1911roku,kiedytopowołanoWar-
szawskiZwiązekStowarzyszeńSpożywczychjakozwiązekrewizyjny
ihurtownięwjednym.
Od1912roku,pozarejestrowaniuZwiązku,Towarzystwoograni-
czyłosiędodziałalnościwydawniczej,organizowaniaodczytówista-
łychzebrańdyskusyjnych,naktórezapraszanorównieżprzedstawicieli
innychorganizacji.Zebraniamiałynacelupropagowaniepoglądów
spółdzielczych,przybrałybardziejteoretycznycharakter51.Ichinicja-
torembyłAbramowski.Działalnośćtękontynuowanowokresiemię-
dzywojennym.Sprawozdaniazzebrańireferatówwygłoszonychna
spotkaniachTowarzystwaregularniepublikowanebyływ„Społem”do
1939roku.Towarzystwostarałosiętakżezbieraćwiadomościospół-
dzielczościnaświecie—w1913rokuwysłałoMarięDąbrowską,
wówczasświeżopostudiach,nastypendiumdoAnglii,czegoefektem
byłokilkapublikacjijejautorstwanatematangielskiegoruchuspół-
dzielczego52.
TowarzystwoKooperatystówfunkcjonowałowpierwszychla-
tachswojegoistnieniajakoszczególne,mieszanepodwzględem
41
4;StanisławWojciechowski,Wruchuspółdzielczym…,t.2,s.51.
49WięcejoprzyczynachniepowodzeniaajenturywefragmenciewspomnieńStani-
sławaWojciechowskiegoWruchuspółdzielczym…,t.2,s.53.
50ZofiaChyra-Rolicz,Podspółdzielczymsztandarem…,s.63.Więcejozjeździe
w1908r.zob.:StanisławWojciechowski,Wruchuspółdzielczym…,t.2,s.59-60.
51StanisławWojciechowski,Historiaspółdzielczości…,s.233.
52Por.m.in.MarjaDąbrowska,Spółdzielczośćzwyciężająca.Dziejeangielskiej
HurtowniStowarzyszeńSpożywców,ZwiązekPolskichStowarzyszeńSpożywców,War-
szawa1920.