Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
etapemokreślanyjestmianemstatystykiopisowej.Jesttojednakwciążetap
przejściowy,poprzedzającyto,cowstatystycenajważniejszeinajciekawsze,
czyliwnioskowaniestatystycznemającenaceluwyciągnięciezpróbkiwnio-
skówdotyczącychrozkładubadanejcechywcałejrozważanejpopulacji.Ito
właśnieowownioskowaniestatystycznejestprzedmiotemrozważańniniejszej
książki.
Choćniebędziewniejmowyoprojektowaniubadania,sposobachpobiera-
niapróbkianiowstępnymprzygotowaniudanych,kwestietemająpierwszo-
rzędneznaczenie,gdyżnawetnajbardziejwyrafinowanemetodystatystyczne
mogąokazaćsięniewielewarte,jeślidane,którymidysponujemy,będąwątpli-
wejjakości24.
1.5.Podstawowestatystykipróbkowe
Wliteraturzeprzedmiotuznaleźćmożnawielepozycjipoświęconychwstępnemu
przygotowaniudanych25orazstatystyceopisowej.ZachęcamyCzytelnika,byza-
poznałsię,choćbypobieżnie,zniektórymitechnikamiinarzędziamisłużącymi
dozilustrowaniadostępnychdanychiułatwiającymidostrzeżenietychaspek-
tów,którewydająsięnajciekawszezpunktuwidzeniarozważanegoproblemu.
Bardzoprzydatnedoosiągnięciategoceluokazująsięróżnegotypuwykresy:
kołowe,słupkowe,pudełkowe(skrzynkowe)26,łodygowo-liściowe27,histogramy
iwieleinnych.Niebędziemysiętunimizajmować,odsyłajączainteresowa-
nychdopublikacji,wktórychonenietylkoszczegółowoomówione,aleteż
możnawnichznaleźćwielecennychwskazówekdotyczącychodpowiedniego
użyciapaletybarwiinnych,zpozorudrobnychszczegółów,mającychnieba-
gatelnywpływnaodbiórrysunków28.Doowejzachętydołączymytylkojedno
ważneostrzeżenie:choćuważasię,żewykresjestwarttysiącasłów,niemniej
teżodwykresówmogązaczynaćsiętzw.„statystycznekłamstwa”29.Innymi
słowy,należybyćzawszekrytycznymwobecdostarczonychdanychisposobów
ichprezentacji,bezwzględunaichgenezęorazto,gdzieiprzezkogopubli-
kowane.
Obokrozlicznychtechnikgraficznychstatystykaopisowaobfitujewróżno-
rodnemetodyrachunkowe,prowadzącedowyznaczeniapewnychcharaktery-
stykliczbowych,zapomocąktórychstaramysięwsposóbsyntetycznyująć
24Zainteresowanychproblematykąopisuibadaniajakościdanychstatystycznychod-
syłamydomonografii[51].
25Patrznp.[34].
26Ang.box-and-whiskerplotlubwskrócieboxplot.
27Ang.stem-and-leafdisplay.
28Patrznp.[9,96].
29Patrz[10].
22