Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
międzyMendlemaNacią)przeplatająsięzsugestywnymiscena-
miozabarwieniuerotycznym,choćnajczęściejspointowanymi
dyskretnąpauzą.Mimotołatwomożemysobiewyobrazić,co
widziteśćPantla,zaglądającdojegosypialni,albocosiędzieje
naczarnychłóżkachwmelinieuSzmulaGarbusa…
Podczasgdywielutwórcówżydowskichpisałoraczejoprze-
szłości,Warszawski–znakomityobserwator–bardzodobrze
uchwyciłduchawspółczesnychsobieczasów.Takwięckolejną
wartościąpowieścijestzjednejstronyzapisobrazuprzemianspo-
łecznychwmałomiasteczkowymśrodowiskużydowskimpodczas
Iwojnyświatowej,azdrugiej–wrażliwość,zjakąmłodyautor
odnotowujepierwszesygnałynadchodzącegokonfliktupolsko-
-żydowskiegowodrodzonympaństwiepolskim.
OddajmyznowugłosLeoKenigowi:
AktualnośćnowejpowieściSzmuglerzybyławielkimzaskoczeniem:
Warszawskidziko,zimpetem,otworzyłdrzwinaszejliteraturyna
rzeczywistość,którazaczęłasięzamykaćpośmierciMendeleiSzo-
lemAlejchema.Większośćówczesnychmłodychpisarzy–itonie
tylkownaszejliteraturze–debiutujeobrazkami,szkicami,opowia-
daniami,anawetpowieściamizawierającymiwspomnieniazdzie-
ciństwaiprzeżyciazbliskiejprzeszłości.[…]Dlategonaszalitera-
turarobiczęstowrażeniehistorycznej,wspomnieniowej,zwłaszcza
ostatnio.Jakbynasiartyściipoeci,pozakilkomawyjątkami,oba-
wialisiędotknąćnaszejtragicznejiczęstoszpetnejrzeczywistości.
Iotonaglepojawiłsięnowypisarziwniezwykleśmiałysposób
zabrałsięzaprzedstawianiezwielkimrozmachemżyciawpolsko-
-żydowskimmiasteczku,możewręczcałegożydowskiegożycia
wPolsce,podczasokupacjiniemieckiejwczasieIwojnyświatowej
7
.
Ajednakzperspektywyczasu–jakzauważaKenig–powieść
wydajesięnniemalsielankowymopisempolsko-żydowskiego
7
Ibidem,s.233-234.
11
