Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Przedmowa
Celprzyświecającymiwtejksiążcechybanajlepiejbędzie
wyjaśnićtakoto.Wnowożytnejfilozofiimoralnejjakosys-
tematycznateoriadominowałazazwyczajpewnaformautyli-
taryzmu.Jednymzpowodówtakiegostanurzeczyjestto,że
zautylitaryzmemopowiadałosiębardzowieluznakomitych
autorów,którzystworzylikoncepcjeprawdziwieimponujące
swymzasięgiemiwyrafinowaniem.Zapominamyczasem,że
wybitniutylitaryści–HumeiAdamSmith,BenthamiMill
–byliteoretykamispołeczeństwaiekonomistamipierwszej
wielkości,adoktrynamoralnaprzeznichwypracowanamiała
odpowiadaćpotrzebomichszerszychzainteresowańiwpaso-
wywaćsięwrozległąkoncepcję.Ci,którzyichkrytykowali,
czynilitozwyklenaznaczniewęższympolu:wskazywalina
niejasnościzwiązanezzasadąużytecznościizwracaliuwagę,
żewielezjejimplikacjijestwoczywistysposóbniezgodnych
znaszymiuczuciamimoralnymi.Niezdołalijednak,oczym
jestemprzekonany,stworzyćalternatywnej,zarównosyste-
matycznej,jakiużytecznejkoncepcjimoralnej.Wrezultacie
częstoczujemysięzmuszeniwybieraćmiędzyutylitaryzmem
iintuicjonizmem.Najczęściejopowiadamysięwkońcuzaja-
kimśwariantemzasadyużyteczności,ograniczonejiobwaro-
wanejadhocintuicjonistycznymizastrzeżeniami.Niejestto
rozwiązanienieracjonalne,zresztąniemapewności,żeistnieje
lepsze;tojednakniepowód,byniepróbować.
Próbowałemuogólnićiwznieśćnawyższypoziomabstrak-
cjitradycyjnąteorięumowyspołecznej,takąjakąreprezen-
tująLocke,RousseauiKant.Mamnadzieję,żepozwolito
udoskonalićtęteorięnatyle,byniebyłajużnarażonana
bardziejoczywistespośródstawianychjejzarzutów,uznawane
nierzadkozadruzgocące.Ponadtowydajesię,żeoferowane
przezniąalternatywnesystematyczneujęciesprawiedliwości
przewyższa–awkażdymrazietaktwierdzę–dominujący
wtradycjiutylitaryzm.Uzyskanateoriamacharakterbardzo
