Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.Klasycznyutylitaryzm
57
kiemdobrzeradząsobiezdążeniemdowiększegowłasnego
dobrairealizowaniemswoichracjonalnychcelównatyle,na
iletomożliwe–przynajmniejtam,gdzieichdziałanianiemają
wpływunainnych.Dlaczegowięcspołeczeństwoniemiałoby
funkcjonowaćnadokładnietejsamej,tyleżezastosowanej
dogrupy,zasadzie–azatemczemunieuznać,żeto,cora-
cjonalnedlapojedynczegoczłowieka,jestsłusznetakżedla
stowarzyszenialudzi?Takjaknadobrobytosobyskładasię
ciągsatysfakcjidoświadczanychwróżnychchwilachwtrakcie
jejżycia,takwdokładnietakisamsposóbdobrobytspołe-
czeństwaskładasięzzaspokojeńsystemówpragnieńwielu
jednostek,któredoniegonależą.Skorozasadądlajednostki
jestwspieranietakdalece,jaktomożliwe,swojegodobrobytu,
swojegowłasnegosystemupragnień,tozasadądlaspołecz-
nościjestwspieranietakdalece,jaktomożliwe,dobrobytu
grupy,realizowaniewjaknajwiększymstopniuzłożonegosys-
temupragnieńwyznaczonegoprzezpragnieniajejczłonków.
Takjakjednostkabilansujeobecneorazprzyszłezyskiistraty,
taksamospołeczeństwomożebilansowaćsatysfakcjęinieza-
dowolenieróżnychjednostek.Takisposóbmyśleniawiedzie
wnaturalnysposóbdozasadyużyteczności:społeczeństwojest
wtedywłaściwieurządzone,gdyjegoinstytucjemaksymalizują
bilansnettosatysfakcji.Zasadęwyborudlastowarzyszenia
ludziinterpretujesięjakorozszerzeniezasadywyborudla
pojedynczegoczłowieka.Sprawiedliwośćspołecznajestza-
sadąracjonalnejroztropnościzastosowanądoagregacyjnej
koncepcjidobrobytugrupy(§30)10.
10Wtejsprawiezob.takżeD.P
.Gauthier,PracticalReasoning,TheCla-
rendonPress,Oxford1963,s.126n.PracatarozwijasugestięzawartąwCon-
stitutionalLibertyandtheConceptofJustice,
,,Nomos”VI:Justice,red.
C.J.Friedrich,J.W
.Chapman,AthertonPress,NewYork1963,s.124n.,
którazkoleinawiązujedoideisprawiedliwościjakoadministracyjnejdecyzji
wyższegorzędu.Por.JusticeasFairness,,,PhilosophicalReview”1958,s.185–
