Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6.Niektórerozbieżnościwstosunkudoutylitaryzmu
67
społeczeństwodecydujesięodmówićichzaspokojenia,bądź
starasięjestłumić,todziejesiętakdlatego,żemająone
społeczniedestrukcyjnycharakter,iwiększydobrobytmożna
osiągnąćinnymsposobem.
Tymczasemwkoncepcjisprawiedliwościjakobezstronności
ludziezgóryakceptujązasadęrównejwolności,iczyniątonie
znającswoichbardziejkonkretnychcelów.Implicitezgadza-
jąsięwięcdostosowaćswojekoncepcjedobradowymogów
zasadsprawiedliwości,aprzynajmniejniewysuwaćroszczeń
godzącychbezpośredniowtezasady.Osoba,któraodkrywa,
żesprawiajejzadowolenie,gdyinniposiadająmniejsząwol-
ność,rozumie,żeniemaabsolutnieżadnegoroszczeniado
tegozadowolenia.Przyjemność,jakączerpiezpozbawiania
innychwolności,jestzłasamaprzezsię:jesttosatysfakcja,
którawymagapogwałceniazasady,naktórąosobatazgodzi-
łabysięwsytuacjipoczątkowej.Zasadysłuszności,azatem
równieżsprawiedliwości,ograniczajązakressatysfakcjiposia-
dającychwartość;nakładająrestrykcjenato,cojestracjo-
nalnąkoncepcjąwłasnegodobra.Kreślącplanyidecydując
oswychaspiracjach,ludziemusząbraćteograniczeniapod
uwagę.Takwięcwteoriisprawiedliwościjakobezstronności
niebierzesięludzkichpopędówiskłonności,jakiekolwiek
bybyły,zadane,anastępnieszukanajlepszegosposobuich
zaspokojenia:przeciwnie–pragnieniaiaspiracjesąraczejjuż
nasamympoczątkuograniczoneprzezzasadysprawiedliwo-
ściwyznaczającegranice,któremusząrespektowaćsystemy
celów.Możemytowyrazićwtensposób,żewteoriisprawie-
dliwościjakobezstronnościpojęciesłusznościmapierwszeń-
stwowzględempojęciadobra.Sprawiedliwysystemspołeczny
określazakres,wobrębiektóregojednostkimogąrealizować
swojecele,orazzapewniastrukturępraw,możliwościiśrod-
kówzaspokajaniapragnień,wramachiprzyużyciuktórych
możnawsłusznysposóbrealizowaćtecele.Wyjaśnieniem
