Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
g.strukturypleonastycznezimiesłowemwspółczesnymiczasownikiemna-
zywającymmówienie,np.mówiąc,rzekł;otworzywszyusta,mówił16;
h.konstrukcjenominalnezużyciemrzeczownikaabstrakcyjnegoikonkret-
nego(concretumproabstracto):kielichgoryczy,łożeboleści17;
i.
polisyndetyczne(wielospójnikowe)użyciewskaźnikówzespoleniamię-
dzyzdaniowego(tzw.stylkai,hebr.wawnarrativum),np.Iwziąłzesobą
Jezusdwunastu,irzekłim(Mt20,17);Ijedli,inajedlisię,izebrali,cozbyło
zułomków...(Łk9,17);
j.
przewagawypowiedzeńparataktycznych(współrzędniezłożonych);
k.paralelicznytokskładniowy,np.:ŚpiewajciePanupsalmprzywtórzecytry/
przywtórzecytryiprzydźwiękuharfy(Ps98,5)18.
4.Wreszcieswoistecechypolszczyznybiblijnejuwidaczniająsięrównieżna
płaszczyźnieobrazowo-figuratywnejikompozycyjnej.Majątuudziałprzede
wszystkimwyznacznikiwyrosłenakanwiespecyficznegoobrazowaniaisym-
bolikitypowejdlajęzykaikulturysemickiej,jak:
a.alegorie,metaforykaitopika:żniwna,pasterska,edeniczna,akwatyczna;
b.sceny,motywy,tematynawiązującedoopisówizdarzeńbiblijnych,np.
stworzenieświata,opispotopu,scenamękiPańskiej;
c.
liczneantropomorfizacjeisomatyzmy,np.palecBoży,Bógspojrzał,Bógjest
sędzią,rękąBożąuczynione;
d.stałeschematykompozycyjneotypiechiazmu19,np.Ostatni[A]będąpierw-
szymi[B],apierwsi[Bl]ostatnimi[Al](Mt20,16);
wewspółczesnychprzekładachEwangeliipor.B.Szczepińska,Ewangelietylekroćtłumaczone...Studia
oprzekładachiprzekładaniu,Gdańsk2005,s.127-138.
16JakwynikazobserwacjiL.Moszyńskiego,owapleonastycznakonstrukcjaorodowodzie
hebrajskimnależydonajstarszychizarazembardzowyrazistychcechjęzykowo-stylistycznych
przekładówbiblijnych,którejprocesusamodzielnieniasięwidocznyjestjużwtłumaczeniuśw.
Hieronima,jakteżwsłowiańskimprzekładzieEwangeliiprzezśw.św.CyrylaiMetodego,zob.
L.Moszyński,Pierwszeprzejawysamodzielnegożyciabiblijnychstrukturstylistycznychwjęzykustaro-cer-
kiewno-słowiańskim,„StudiazFilologiiPolskiejiSłowiańskiej”,t.26:1990,s.187-196.
17J.Ziomekkonstrukcjętęuważazanaderistotnącechęstylubiblijnego,azczasemtakże
stylizacjibiblijnej,któraprzeniknęładowielujęzykówindoeuropejskich,zob.J.Ziomek,Wstęp,[w:]
JanKochanowski,PsałterzDawidów,BN,seriaI,nr174,Wrocław1960,s.CXII-CXIII.
18Paralelicznytokskładniowy(parallelismusmembrorum)uważanyjestzanajbardziejwyra-
zistąfigurępoetyckąjęzykabiblijnego,zaznaczającąswojąobecnośćprzedewszystkimwpsalmodii
starotestamentowej,wktórejdająsięodnaleźćczterytypyukładówparalelnych:synonimiczny,syn-
tetyczny,antytetycznyiklimaktyczny.Zobszernej,obcojęzycznejliteraturynatentematwskazać
należym.in.pracę:J.L.Kugel,TheIdeaofBiblicalPoetry.ParallelismandItsHistory,NewHaven1981.
Zopracowańrodzimychzob.Wprowadzeniewmyśliwezwanieksiągbiblijnych,t.7:PieśniIzraela.Pieśń
nadPieśniami,Psalmy,Lamentacje,oprac.ks.A.StrusSDB,ks.J.WarzechaSAC,ks.J.Frankowski,
Warszawa1988,s.23-27;J.S.SynowiecOFMConv.,GatunkiliterackiewStarymTestamencie,Kraków
2003,s.30-33.
19Chiazmy,reprezentująceróżnytypukształtowaniaformalnego,zaliczanesądotypo-
wychfigurstylistyczno-retorycznychocharakterzekompozycyjnym(figurypowtórzeń),których
obecnośćznajdujepotwierdzenienacałymobszarzeretorykistarożytnej,wtymtakżesemickiej.
Przeglądpodstawowychschematówchiastycznychwjęzykubiblijnymwrazzichegzemplifikacją
staro-inowotestamentowąprzynosiopracowanieniemieckojęzyczneotypiesłownikowegokom-
pendium:W.Bühlmann,K.Scherer,SprachlicheStilfigurenderBibel.VonAssonanzbisZahlenspruch.
26
