Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.6
DziałII.Zakresopodatkowania
3.Czynnościniemogącebyćprzedmiotemprawnieskutecznejumowy
12.Wmyślart.6pkt2ustawyjejprzepisówniestosujesiędoczynności,któreniemogąbyćprzed-
miotemprawnieskutecznejumowy.
IdentycznyzapisznajdowałsięwpoprzednioobowiązującejustawieVATz1993r.Najego
tlewykształciłasięjednolitapraktyka,zgodniezktórązaczynnościniepodlegająceustawie
(awięciopodatkowaniu)uznawanowszelkiegorodzajuczynnościzabronionewprostprzez
ustawę.Dotyczyłotoprzedewszystkimczynówbędącychjednocześniezabronionymiika-
ralnymi(tj.przestępstwiwykroczeń).Zareprezentatywnydlategostanowiskamożnauznać
wyrokNSAz23.11.1999r.(SA/Rz1066/98,LEXnr44033),wktórymstwierdzono:nJeżelicho-
dzioczynności,któreniemogąbyćprzedmiotemprawnieskutecznejumowywrozumieniu
art.3ust.1pkt3ustawyVATz1993r.,toistotniewprzepisietymchodziotakieczynności,
jakkradzież,stręczycielstwo,prostytucja,awięcczynności,stanowiąceczynyzabronione,jak
równieżczynnościnieważnebezwzględnie”.
Oilecodoniemożnościopodatkowaniaczynnościzabronionychistniałkonsensus,otylezda-
niadoktrynybyłypodzielonecodomożliwościopodatkowaniaczynności,którebyłynieważne
nagruncieprawacywilnego.Zjednejstronybowiemwskazywano,żeniemogąbyćopodat-
kowaneczynności,którefaktyczniemiałymiejsce,leczzpowoduniedochowaniawymaganej
formynieważnenagruncieprawacywilnego,np.sprzedażnieruchomościbezzachowania
formyaktunotarialnego(T.Michalik,Komentarz,s.45).Zdrugiejnatomiastzauważano,żere-
gulacja,któramówioopodatkowaniuczynnościwykonanychbezzachowaniaformywymaga-
nejprzepisamiprawa,powoduje,żetakżeczynności,którezostaływykonanebezzachowania
formyzastrzeżonejprzezprawocywilne(nawetpodrygoremnieważności),mogąbyćopodat-
kowane(Komentarz,red.J.Martini,s.33).
Wobecnymstanieprawnym-zgodniezregulacjamidyrektywyVATz2006r.-pojęcieza-
równodostawytowarów,jakiświadczeniausługzostałowznacznejmierzeoderwaneodważ-
nościiskutecznościtychczynnościnagruncieprawacywilnego.Decydującedlauznania,
żeczynnośćmiałamiejsce,bowiemjejskutkifaktyczne(realne),anieskutkikonwencjonalne
(zob.równieżkomentarzdoart.7oraz8).
Stądteżniemożebyćjużwątpliwości,żeczynności,którenieważnenagruncieprawacywil-
negozpowoduniezachowaniawymaganejformy,mogąpodlegaćopodatkowaniu.Czynności
opodatkowanenagruncieVATzostałybowiemoderwaneodważnościiskutecznościtychczyn-
nościnagruncieprawacywilnego.Decydująceznaczeniezyskujebowiemnieprawny(nagrun-
cieprawacywilnego),leczekonomicznyaspekttransakcji.Tymsamymczynnośćnieważna
nagruncieprawacywilnegomożebyćuznanazawykonanąskutecznienagruncieustawyVAT.
Dotychczasowepoglądydoktrynymusząrównieżulecczęściowemuzrewidowaniu,jeżelicho-
dzioczynnościzabronioneprzezprzepisyprawa.Wyłączenietychczynnościzopodatkowa-
niajestspowodowaneprzedewszystkimprzekonaniem,żepaństwoniemoże-poprzezopo-
datkowanie-czerpaćkorzyścizczynności,którychsamozabroniło.Mogłobytobyćrównież
odebranejakopośrednieprzyzwolenie(legalizacja)nadopuszczaniesięczynówzabronionych.
WorzecznictwieETSdużąwagęprzykładasiędoogólnychcechkonstrukcyjnychpodatku
odtowarówiusług,jakopodatkuodwartościdodanej.Preferowanyjesttakikierunekinter-
pretacji,którypozwalanatakierozstrzygnięciedanejsytuacji,żejejskutkipodatkowezgodne
ztymizasadami,nawetjeśliprzepisprawakrajowegojednoznaczniestanowiinaczej.Jedną
zpodstawowychzasadkonstrukcyjnychVATjestuczynieniezniegonarzędzia,któreprzeciw-
działaćbędziezakłóceniomkonkurencji.Wpraktycedozasadytejprzywiązujesiędużąwagę.
OsiągnięciewarunkówidealnejkonkurencjijestjednymzgłównychcelówgospodarczychUnii
162