Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Epistemologiaapostmodernistycznyruchoporu
§4.Argumentzespołecznejkonstrukcji
23
Powtórzępierwsząliniękrytyki,żebymiećjąprzedoczami:
1.Niemanictakiegojaktranscendentnaprawda.nPrawdą”
nazywamypoprostuto,zczymsięzgadzamy.Takzwane
prawdylubfaktysątylkowynegocjowanymimniema-
niami,społecznąkonstrukcjąizmyśleniem,anienobiek-
tywną”czynzewnętrzną”charakterystykąświata.
Jesttopakiettezzaczerpniętychzrozmaitychźródeł.Wszystkie
oneprzeczątemu,jakobyprawdabyłatranscendentna-wtym
sensie,żeprawdyistniejąlubzależąodnaturynrzeczywisto-
ści”,anieodludzkichprzekonań.Mamytudoczynieniaze
sprzeciwemwobecepistemologiiwerystycznejdlatego,żeta
ostatniazakłada,iżprawdazeswejistotyzależyodrzeczywi-
stości,awłaśnieztymrzeczonypakietsięniezgadza.Innymi
słowyepistemologiawerystycznapostulujepewnegorodzaju
korespondencyjnąkoncepcjęprawdy,aprzynajmniejkoncepcję
niesprzecznązkorespondencyjnymiintuicjaminatematprawdy.
Odrzucającpojęcieprawdytranscendentnej,linia1propo-
nujenadodatekalternatywnąteorięprawdy,zgrubszaznaną
podnazwąteoriinperformatywistycznej”.Wedługniejnazwać
zdanienprawdziwym”znaczytyle,cozgodzićsięzjegotreścią.
JaktoująłRichardRorty(1999[1991],40),nprawda”jestkom-
plementempodadresemzdań,którymkorzystniejestdawać
wiarę8.Prawdaniejestwłasnościąnabywanąprzezmniema-
niadziękizachodzeniupewnejrelacjimiędzynimiafaktami
nwświecie”,leżącymipozapraktykamidyskursywnymi.
8Dokładnierzeczbiorąc,uRorty’egotenfragmentbrzmi:n«truth»,[is]sim-
plyacomplimentpaidtothebeliefswhichwethinksowelljustifiedthat,forthe
moment,furtherjustificationisnotneeded”.Wpolskimwydaniu:n«prawda»to
pochwałaprzekonań,którewydająsięnamtakdobrzeuzasadnione,żedalsze
uzasadnieniejestchwilowozbędne”[przyp.tłum.].
