Wizerunek kobiety i mężczyzny w językowym obrazie świata ludności wiejskiej (na przykładzie gminy Zakliczyn nad Dunajcem)

Anna Piechnik

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-233-2733-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2009

Liczba stron:

243

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Piechnik, Anna. Wizerunek kobiety i mężczyzny w językowym obrazie świata ludności wiejskiej (na przykładzie gminy Zakliczyn nad Dunajcem). Red. . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, 243 s. ISBN 978-83-233-2733-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Piechnik, A.

T1 Wizerunek kobiety i mężczyzny w językowym obrazie świata ludności wiejskiej (na przykładzie gminy Zakliczyn nad Dunajcem)

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

PP Kraków

YR 2009

SN 978-83-233-2733-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 40413, author = "Piechnik, Anna", editor = "", title = "Wizerunek kobiety i mężczyzny w językowym obrazie świata ludności wiejskiej (na przykładzie gminy Zakliczyn nad Dunajcem)", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego", year = "2009", address = "Kraków", isbn = "978-83-233-2733-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Piechnik, Anna

ED -

TI - Wizerunek kobiety i mężczyzny w językowym obrazie świata ludności wiejskiej (na przykładzie gminy Zakliczyn nad Dunajcem)

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

CY - Kraków

PY - 2009

SN - 978-83-233-2733-2

ER -

Netografia (standard APA):

Piechnik, Anna. Wizerunek kobiety i mężczyzny w językowym obrazie świata ludności wiejskiej (na przykładzie gminy Zakliczyn nad Dunajcem) [baza danych online] Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009 [dostęp: 14 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/wizerunek-kobiety-i-mezczyzny--w-jezykowym-obrazie-swiata-ludnosci-anna-piechnik-40413.

regionalizm, gwara, etnolingwistyka, dialekt, kultura wsi

e-ISBN: 978-83-233-8539-4

Jest to obszerne i interesujące studium z zakresu problematyki współczesnej wsi, wprowadzające czytelnika w problematykę „małej ojczyzny” z jej bogactwem językowym i kulturowo-obyczajowym. Autorka wy...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-233-2733-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2009

Liczba stron:

243

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

I. WSTĘP5
1. Etnolingwistyka5
2. Cel i zakres opracowania6
3. Układ tekstu8
II. RYS HISTORYCZNO-SPOŁECZNY GMINY ZAKLICZYN NAD DUNAJCEM10
1. Położenie10
2. Historia gminy11
3. Ludność13
III. CHARAKTERYSTYKA PŁASZCZYZNY JĘZYKOWEJ BADANEGO OBSZARU15
1. Przemiany językowe wsi15
2. Cechy fonetyczne i fleksyjne gwary okolic Zakliczyna nad Dunajcem17
3. Język i kultura mieszkańców okolic Zakliczyna nad Dunajcem w badaniach etnograficznych i językoznawczych20
IV. JĘZYKOWY OBRAZ ŚWIATA22
1. Teoria językowego obrazu świata w ujęciu historycznym22
2. Pojęcie językowego obrazu świata na gruncie polskim - stan badań25
3. Językowy a naukowy obraz świata27
4. Składniki językowego obrazu świata29
5. Sposoby rekonstrukcji językowego obrazu świata31
6. Językowy obraz świata ludności wiejskiej32
V. STEREOTYP JĘZYKOWY35
1. Czym jest stereotyp35
2. Ambiwalentny charakter stereotypu38
VI. APELATYWNE OKREŚLENIA CZŁOWIEKA NACECHOWANE EMOCJONALNIE - STAN BADAŃ41
1. Czym jest apelatyw41
2. Wartościowanie w słownictwie osobowym45
3. Kategoryzacja48
4. Klasyfikacje nacechowanych emocjonalnie apelatywów w polskich pracach językoznawczych50
VII. KOBIETA I MĘŻCZYZNA W POLSZCZYŹNIE - STAN BADAŃ61
1. Rozważania nad kwestią płci w polszczyźnie61
2. Polskie badania nad potocznym obrazem kobiet i mężczyzn66
VIII. KATEGORYZACJA ZEBRANEGO MATERIAŁU LEKSYKALNEGO75
IX. WIEK ORAZ WYGLĄD KOBIETY I MĘŻCZYZNY84
1. Wiek84
1.2. Starość86
2. Wygląd87
2.1. Wzrost87
2.2. Tusza88
2.3. Twarz i włosy89
1.1. Młodość90
2.4. Uroda91
2.5. Siła fizyczna i stan zdrowia92
2.6. Sposób chodzenia93
2.7. Strój93
2.8. Niepełnosprawność94
3. Podsumowanie95
X. KOBIETA I MĘŻCZYZNA JAKO CZŁONKOWIE SPOŁECZNOŚCI WIEJSKIEJ98
1. Elementy językowe kształtujące tożsamość społeczności wiejskiej98
2. Stosunek jednostki do innych ludzi oraz do wspólnoty wiejskiej100
3. Język104
4. Towarzyskość105
5. Kobiece i męskie przymioty cenione w kontaktach społecznych106
6. Podsumowanie108
XI. KOBIETA I MĘŻCZYZNA W ŚRODOWISKU DOMOWO-RODZINNYM112
1. Panna - kawaler112
2. Żona - mąż113
3. Matka - ojciec115
4. Kobieta pracująca - mężczyzna pracujący116
5. Podsumowanie122
XII. UCZUCIOWOŚĆ I SEKSUALNOŚĆ125
1. Religijność125
2. Seksualność męska i kobieca126
3. Kobieta i mężczyzna we wzajemnych relacjach emocjonalnych131
4. Podsumowanie132
XIII. WNIOSKI135
XIV. BIBLIOGRAFIA137
I. WSTĘP154
XV. ANEKS154
1. Charakter słownika i jego podstawa źródłowa154
1. SŁOWNIK APELATYWÓW OSOBOWYCH NACECHOWANYCH EKSPRESYWNIE154
2. Cel powstania słownika154
3. Zasady wyodrębniania pozycji hasłowych155
4. Porządek hasłowy155
5. Budowa artykułu hasłowego156
6. Sposób definiowania156
7. Skróty stosowane w słowniku158
7.1. Kwalifikatory i skróty obecne w objaśnieniach haseł słownikowych158
7.2. Skróty nazw miejscowości, z których pochodzi materiał leksykalny159
7.3. Skróty źródeł leksykograficznych i opracowań językoznawczych uzupełniających artykuły hasłowe160
II. ALFABETYCZNY SPIS APELATYWÓW OSOBOWYCH NACECHOWANYCH EKSPRESYWNIE163
KWESTIONARIUSZ DO BADAŃ SŁOWNICTWA GWAROWEGO OKREŚLAJĄCEGO CZŁOWIEKA237
SPIS RYCIN241
SPIS TABEL242

A.Piechnik,Wizerunekkobietyimężczyznywjęzykowymobrazieświataludnościwiejskiej(naprzykładziegminyZakliczyn

nadDunajcem,Kraków2009ISBN978-83-233-2733-2,e-ISBN978-83-233-8539-4©A.Piechnik&WUJ

III.CHARAKTERYSTYKAPŁASZCZYZNY

JĘZYKOWEJBADANEGOOBSZARU

1.Przemianyjęzykowewsi

Gwarastanowijedenzpodstawowychinajbardziejczytelnychelementówodróż-

niającychkulturęwiejskąodmiejskiej.Jakkażdyjęzyk,jestonakształtowanaprzez

zjawiskapozajęzykowe.Przemianytechniczne,ekonomiczne,gospodarczeczyświa-

topoglądowepozostawiajątrwałeśladywsystemiejęzykowym,zaśpowszechność

dostępudośrodkówmasowegoprzekazupopularyzujenawsipolszczyznęogólną.

Uniwersalizmjęzykowyorazupodobnieniesiępoziomużyciawmieścieinawsispo-

wodowały,żedzisiejszegwaryróżniąsięodjęzykaogólnegowznaczniemniejszym

stopniuniżkilkadziesiątlattemu[por.Sobańska2003,111].

Zestawieniejęzykaogólnegozgwarąprowadzidowaloryzowaniakulturyogólnej

[por.Kucharzyk2002,Pelcowa2002,Kurek2003].Kulturawiejskakojarzonajest

potoczniezzapóźnieniemcywilizacyjnymiprzeztotraktowanajakogorszaodmiej-

skiej[Kurek2003,11]17.Posługiwaniesięsłownictwemogólnymtodlamieszkańców

współczesnejwsiczęstokonieczność.Kodgwarowyznakomicieopisujebowiemrze-

czywistośćniezmienną,obiektyizjawiskaznanenawsioddawna,natomiastbezsilny

okazujesięwobliczukoniecznościopisaniatego,conowe.JakzauważaH.Pelcowa:

Nowewkraczanawieśwrazzezdobyczamicywilizacji,zaktórymi–jakdowodziobserwacja

życiawiejskiegoizachowańjęzykowychmieszkańcówwsi–nienadąża(...)aniobyczajowość

wiejska,anijęzyk[Pelcowa2002,382].

Gwarajednaknieginiecałkowicie,aleulegawyraźnymprzekształceniom.Toteż

twierdzenie,że

...gwarniema,awszyscymieszkańcywsimówiąjęzykiemogólnopolskim,jesttaksamonie-

prawdziwejakto,żewszyscymieszkańcywsimówiągwarą[Pelcowa2002,384–385].

Interferencjaleksykalna18orazunifikacjainnychpłaszczyznjęzykapowodują,że

współczesnagwarajestjęzykiemniejednorodnym.Coraztrudniejspotkaćmieszkańca

17H.Pelcowawtendencjachdokontrastującegozestawianiagwaryzjęzykiemogólnymdostrzega

możliwośćdwojakiegojejoceniania.Negatywnaocenagwaryłączysięzpojmowaniemjejjakooznaki

kulturyznamionującejwpotocznejopiniizacofanie.Położenienaciskunaedukacjęregionalnąmożezkolei

dawaćszansęnapodkreślenieroligwaryjakobudulcaregionalnejodrębnościkulturowej,dziedzictwa

kulturowegomałejojczyznyoraztożsamości[Pelcowa2002,386].

18Natematzjawiskainterferencjileksykalnejzob.Kąś[1994a],Pelcowa[2001c].

Brak wyników

Wizerunek kobiety i mężczyzny w językowym obrazie świata ludności wiejskiej (na przykładzie gminy Zakliczyn nad Dunajcem)

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra