Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Piechnik,Wizerunekkobietyimężczyznywjęzykowymobrazieświataludnościwiejskiej(naprzykładziegminyZakliczyn
nadDunajcem,Kraków2009ISBN978-83-233-2733-2,e-ISBN978-83-233-8539-4©A.Piechnik&WUJ
26
1)wdopełniaczuliczbypojedynczejrzeczownikówżeńskichwystępujearchaiczna
końcówka-e(pozostałapodawnejdeklinacjimiękkotematowejsamogłoskowejna
-ja),np.dostudńe,fparyle23;
2)wcelownikuliczbypojedynczejrzeczownikówmęskich,częściejniżwjęzyku
literackim,pojawiasiękońcówka-o1i,np.tato1i,pso1i,xWopWo1i;
3)wmiejscownikuliczbypojedynczejrzeczownikówrodzajumęskiegozakończo-
nychna-špojawiasiękońcówkafleksyjna-e,typowadlarzeczownikówtwardotema-
towych,np.pWokapyluśe,Wov6źe(‘owężu’);
4)wnarzędnikuliczbymnogiejrzeczownikównijakichszczególniepopularnajest
końcówka-aHi,używanatakżewwyrazach,wktórychpolszczyznaliterackastosuje
końcówkę-Hi,np.kWůńaHi,kWośćaHi;
Wartązauważeniacechąsłowotwórczązakliczyńskiejgwaryjestrozszerzanieza-
imkówrzeczownych,przymiotnychiprzysłownychoformant-śik(częstoupraszczany
o-k),np.ktośik/ktośi,cośik/cośi.Końcowe-kpojawiasiętakżewzaimkachwskazu-
jących,np.tamWok,tutok[por.Kucharzyk2003,23].
3.JęzykikulturamieszkańcówokolicZakliczynanadDunajcem
wbadaniachetnograficznychijęzykoznawczych
GminaZakliczynnadDunajcemniebyładotądobjętagruntownymibadaniamidia-
lektologicznymi.MowaokolicyZakliczynawpoczątkachXXwiekustanowiłaprzed-
miotzainteresowańSewerynaUdzieli,ludoznawcywspółpracującegozOskaremKol-
bergiem.Materiałybędącerezultatemjegoposzukiwańbadawczychwydanezostaływ
roku1910,apóźniejwłączonedoDziełwszystkichO.Kolberga(Tarnowskie
–Rzeszowskie)jako48.tom24.PracaS.Udzielimiałacharakterprzyczynkarski.Brak
zainteresowaniaterenemleżącymnawschódodKrakowaJózefBurszta,autorwstępu
dowspomnianegowydania,tłumaczynastępująco:
...ówcześnietnografowieskupializnaczniewięcejuwaginabardziejinteresującymtereniegór
ipodgórza,szczególniePodhalaoraznaKrakowskiem,stanowiącymnajbliższezapleczeówcze-
snejkulturalnejstolicyPolski–Krakowa.Terenleżącynawschód(...)to(...)regionniedużyi,co
więcej,wyraźnieprzejściowy[Burszta1967,VI–VII].
Onieuznawaniuwspomnianegoobszaruzaszczególnieinteresującydlaludoznaw-
cyświadczyćmożefakt,iżO.Kolbergnieprowadziłosobistychbadańterenowychna
ziemiachtarnowskich[Burszta1967,X].
ArchiwumMuzeumEtnograficznegowKrakowie[MEK]przechowujemateriały
zebranenaziemizakliczyńskiejiwjejsąsiedztwie(m.in.Gwoździec,Zakliczyn,Wola
Stróska,Charzewice,Wróblowice,Grabno)podczasobozuetnograficznegow1972
23JakpodkreślaH.Kurek,„typdostudńejestcharakterystycznydladialektówprawiecałejPolski,ana
południusięganawetpozajejgranice”[Kurek1995,36,por.Dejna1981,mapa83].
24ŚwiadectwemzainteresowaniaS.UdzieliterenempołożonymnapołudnieodTarnowajesttakżezre-
dagowanyprzezniegotomZiemiaBiecka,wktórymopisanezostałym.in.wierzeniaspołecznościsąsiadu-
jącychzgminąZakliczynnadDunajcem(Olszyny,Jastrzębia)[Udziela1994].
