Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przezFredręodmiankomediinowoczesnymaktorstwem,
urozmaiconymisposobamikomunikacjiwerbalneji–cojakże
ważne–niewerbalnej,ekspresywnąipsychologicznieuzasadnioną
formułąteatru.
„Powziąłemprzekonanie,wzmocnionezczasem”.Fredro
„dziękiNapoleonowi”poznałopróczwspomnianegojużteatru
francuskiegotakżemagięiznaczenieaktorstwa.Wprzywoływanej
jużparokrotnieautobiografiikonstatował:
Teatrfrancuskizrobiłnamniewielkiewrażenie,trajedijaniepodobałamisię
zrazu,lubowniejsłyszałemTalmę,atozpowoduprzesadnejdeklamacjiizbyt
konwencjonalnychruchów.Komedijąbyłemzachwycony,powziąłem
przekonanie,wzmocnionezczasem,żeniemadzieładramatycznego,jakkolwiek
onodokładniejestnakreślonym,któreniepotrzebowałobydalszegorozwinięcia
iuwydatnieniadobrągrąaktorów.DlategomówiąweFrancji:créer
unrôle,isłusznie–aktorprzetwarzamyślwczyn,zresztąwielebyotymmożna
powiedzieć.[PW,t.14,s.182–183]
NatomiastwdrugiejredakcjitegotekstuFredroniektóremyśli
rozwijałniecoinaczej,wzbogacającipogłębiającczęśćspośród
podniesionychwcześniejwątków.Myprzywołajmyustęp,który
maistotneznaczeniedlategofragmentunaszychrozważań:
Tragediafrancuska,luboszczyciłasięwówczaskrólemtragików,Talmą,
znalazłamięprawieobojętnymwidzem;przesadnadeklamacja,ruchy
konwencjonalne,monotoniaaleksandrynów,ziębiącawszelkieciepło,wogóle
niemogłamisiępodobaćnicniewidzącemu[!]otrzechjednościach.
Przeciwniewod[e]wil,komediawprawiałamięwzachwycenie.Pierwszyraz
widziałemtamskończonychidoskonałychartystówutrzymującychgrąsamą
najlichszenierazramotyiwtedytopowziąłemprzekonanie,wzmocnione
zczasem,żeniemadzieładramatycznego,choćbyjakmistrzowsko
przeprowadzonegoiwykończonegowczęściach,którebysięobeszłobez
dalszegorozwinięciaipodniesieniadobrągrąaktorów.[PW,t.14,s.186]
Sformułowanetuopiniesąniezwykleważkiedlanaszejwiedzy
obiografiiliterackiejautoraPanaJowialskiego,atakżeojego
koncepcjiteatru,komediopisarstwa,warsztatuautorskiego
iaktorskiego.Wichświetlewyraźniezarysowująsiępodstawowe
tendencjeFredrowskiegopisarstwascenicznego.Naderważnejest
to,żeuwidaczniasiętuzarównoaspektteoretyczny,jak
ipraktyczny.SamzaśFredrojawisięnietylkojakozdolny
