Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2040Związkimiędzypsychopatologiąapsychologiąosobowości
25
próbach.Zpowodudymensjonalnościwłaśniepojawiająsiętrudnościdiag-
nostyczne,takiejaknadmiernediagnozowaniewspółzachorowalności,za-
równowśródzaburzeńosobowości,jakimiędzyosiąIaII(DSM),słaba
rzetelność,słabatrafnośćzbieżnairóżnicowaorazniedokładnysposób
opracowaniakryteriówróżnicujących.Zatemnormalnaosobowośćjestna
jednymkrańcudymensji,podczasgdynadrugimleżyosobowośćzaburzona.
Badaczepróbowalischarakteryzowaćróżniceindywidualnewzaburze-
niachosobowości(DSM),używającmiardotyczącychosobowościnormal-
nej,przyczymkorzystalinajczęściejzmodelu„WielkiejPiątki”(Samuel,
Widiger,2008;Krueger,Tackett,2003).Southiwspółpracownicy(2010)
przedstawiajątutajwspartebadaniamiempirycznymikonkluzje,żecechy
wzaburzeniachosobowościnieadaptacyjnymiwariantamicechmodelu
„WielkiejPiątki”iżezaburzeniaosobowości(DSM)związanezczynni-
kami„WielkiejPiątki”wprzewidywalnyisensownysposób,np.zaburzenie
osobowościborderlinesilniekorelujezwysokimneurotyzmeminiskąugo-
dowością(por.teżTrulliin.,2003),awłaściwiewiększośćzaburzeńosobo-
wościmieścisięwkwadrancietworzonymprzezwysokineurotyzminiską
ugodowość,abliższaanalizapodwymiarówtychdwóchwymiarówdostar-
czaprecyzyjniejszegoopisu(Samuel,Widiger,2008;Saulsman,Page,2004,
za:Southiin.,2010).Fakt,żemożnaująćzaburzeniaosobowości,korzysta-
jączmodelucech,jestprzyjmowanybardzootwarcieioptymistycznie,co
wyrażasięnaprzykładwbadaniachnadopisywaniemcechprototypowych
zaburzeńosobowościprzezklinicystów,gdziekonkludujesię,żemodel
„WielkiejPiątki”możeprzynieśćlepszeopisyosobowościniżkategorie
DSM(Samuel,Widiger,2004,por.teżMilleriin.2005).Oczywiście,istnieją
teżargumentywskazującenaniewystarczalnośćinieużyteczność„Wielkiej
Piątki”.
Southiwspółpracownicy(2010)zdania,żewkonceptualizacjicech
normalnejosobowości,cechpatologicznychosobowościorazzaburzeńkli-
nicznychogromnąwartośćmakonceptualizacjaopartanastrukturzewyż-
szegoporządku.Strukturanormalnejosobowościjestnajlepiejokreślana
przez„WielkąPiątkę”,strukturapatologicznychcechosobowościprzez
czteryczynniki(np.emocjonalnadysfunkcja,zachowaniadyssocjalne,za-
hamowanieikompulsyjność),astrukturagłównychformpsychopatologii
przezdwaczynniki-eksteralizowanieiinternalizowanie.
Jeślichodziotrzecityppowiązańmiędzyosobowościąapsychopatolo-
gią,czyliwzajemnezależnościmiędzyOsiamiIiIIDSM,wskazujesię
głównienacharakterystycznewzorywspółwystępowaniazaburzeńzoby-
dwuosioraztworzeniemodelizwiązkówmiędzyosiami,którezostały
wspomnianewcześniej.Popierwszezatemzauważasię,żezaburzeniaoso-
bowościwspółwystępujązarównozsobą,jakizazaburzeniamizOsiIDSM