Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2050Modelediagnozyzaburzeńosobowości
31
szączułośćnanietypoweprzypadki,większąadekwatnośćwwyznaczaniu
przejściamiędzynormąapatologiąorazlepszemonitorowaniezmianoso-
bowościwczasie.Dziękipodejściudymensjonalnemumożliwejestwczesne
wychwytywanieoznakzaburzeńosobowościwfazachprodromalnychoraz
bardziejcelnychprognoz,bardziejdokładnegoopisuprzebieguzburzenia
oraztendencji,któremogąbyćobecnewleczeniuprzezmonitorowanie
zmianwczasie.Zawadypodejściauznajesięgłówniebrakkonsensusu,
któryzróżnychgrupwymiarówużyćiczymsiępodczastegowyboru
kierować,coutrudniakomunikacjęmiędzyspecjalistamiwobszarzekli-
nicznym.Jestteżniebezpieczeństwopostrzeganiaosobyjakozbiorucech
ookreślonymnatężeniu,niedostateczniedoceniajączróżnicowanieipod-
miotowość.Wartorównieżzauważyć,żedymensjonalnepodejściawłaści-
wiewogólenieuwzględniająproblematykidotyczącejtego,cojestpoza
(ponad)cechami,aprzecieżzintegrowanieiorganizacjaosobowościzde-
finicyjnegoiklinicznegopunktuwidzeniakluczowewdiagnoziezaburzeń
osobowości(Simonsen,2010;Widiger,Mullins-Sweatt,2005).
Jeślichodzioproblematykęintegracjipodejściakategorialnegoidy-
mensjonalnego,towartowskazaćnapropozycjęLivesleya(2001).Jegozda-
niemdobra,opartanabadaniachempirycznychklasyfikacjapowinnamieć
dwaskładniki:1)definicjęzaburzeniaorazdodatkowekryteriapozwalające
narzetelnądiagnozęi2)systemopisuznaczącychkliniczneróżnicindywi-
dualnych.Podobnieprocesdiagnostycznypowinienskładaćsięzdwóch
kroków:diagnozyzaburzeniaosobowościorazocenyróżnicindywidual-
nychwzakresieosobowości.
2.5.3.Modeleopartenaprototypach
Pewnąodpowiedziąnaograniczeniaobydwuprzedstawianychpowy-
żejmodeliorazreakcjąnapraktycznewykorzystaniewiedzyofunkcjono-
waniuumysłuwprocesachdecyzyjnychmodelediagnozyzaburzeńoso-
bowościopartenaprototypach.Wzamyśleautorówdiagnozowaniena
podstawieprototypówmapołączyćsiłyizmniejszyćsłabościzarównopo-
dejściadymensjonalnego,jakikategorialnego(Westeniin.,2010;Westen,
Bradley,2005;Shedler,Westen,2007;Ortigoiin.,2010).
Pojęcieprototypujesttutajrozumianeklasycznie,jakomodelmentalny
bazującyraczejnawłaściwościachwspólnychdladanejgrupy(cechywspól-
ne)niżnacechachdefinicyjnych(koniecznedouznaniaprzynależeniado
kategorii).Analizującsposóbcodziennejpracydiagnostów(diagnozowanie
jakoprocespoznawczy),zauważasię,żepodejmująonidecyzjediagno-
stycznenapodstawiepodobieństwadanegopacjentadoprototypuposzcze-