Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Piotrkowską,spojrzenieciekawskie,gdyzajmująmiejscewteatrze,
niespokojneinienawistne,gdyprzemierzająhalefabryczne.
Sąosaczenispojrzeniamitakjaksłynnąłódzkąplotką,„którątam
zcałąpasjąiwielkąmaestriąuprawiająprzeważniemężczyźni”.
Wystawienienawidokopiniipublicznejniezawszeoznacza
napiętnowanie,jednakżesamfaktspotęgowanejobecnościspojrzeń
zmuszadotworzeniapozorów.Mająonizbytwieledoukrycia,aby
odpowiadaćotwartymispojrzeniaminaspojrzeniabadawcze
ipytające.Tajemneflirty,oszustwa,fałszesąwłasnościąpubliczną
izarazempublicznątajemnicą.Wiedząonichwszyscy,alemówi
sięonichszeptem.Odwagamówieniaprawdynicistniejewtym
świecie.„Prawda?Cotozapapier?”–zapytałbyWelt.Jejwartość
zdewaluowałasięjakoniezgodnazprawemnajwyższym:interesem.
Abywypłynąćiutrzymaćsięnapowierzchni,trzebabyćzawsze
czujnymnakażdązmianęwsieciukładówfinansowych
itowarzyskich,nakażdygesttych,odktórychjestsięzależnym.
Mechanizmyspołeczne,którewstosunkachpoddańczo-wasalskich
wydająsięproste,komplikująsięnaetapierozgrywekpomiędzy
głównymiaktorami(znakomitagroteskowascenahołdów
składanychSzaiMendelsohnowinaprzyjęciuuEndelmanów).
Środkiużywanedoosiągnięciacelustająsiębardziejwyrafinowane,
odpowiedniodostawki,ojakągrasiętoczy.
VII.WNURCIEANTYCYWILIZACYJNYM
Powieściowyobrazmiastaprzesyconyjestnietylkoudawaniem,
fałszem.Tchnieonrównieżbrzydotą[44].Reymontnieszczędzi
czytelnikowiekspresywnych,silniewartościującychopisów
szpetoty.Miastozatopionewwiecznymbłocieulic
(nieprzypadkowyjestwybórpórroku:wczesnejwiosny,jesieni
izimy)zostajejakbynapiętnowanebrudem,którynabieratakże
znaczeńsymbolicznych.Brzydotacechujeotoczenieludzibogatych;
wopisachichdomówurządzonychzprzepychemibezsmaku
