Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
konkretnychkształtów,choćzawszepozostanieraczejwsferze
egzystencjalno-uniwersalnejniżspołeczno-ekonomicznej.Nowele
CmentarzyskoiBuntprzyniosąobrazyklęski,kompletnejdestrukcji
staregoświata.Robotniczarewolucjapopchniecywilizację
wprzepaść,kuktórejoddawnazmierzała.Lecznagruzachmiast
ifabrykodrodzisięnoweżycie,zwyciężonajużrazprzezczłowieka
Naturaodzyskautraconeprawa.Jednakprzemianyświata,
wkoncepcjiReymonta,natymproroctwiesięniekończą,wobrębie
państwaNaturypowstaniebowiemnowaCywilizacja...Wracamy
zatemznówdokołaidychotomicznejzmiennościparyNatura–
Cywilizacja.
XII.PERSPEKTYWANARRATORA
Wsądachkrytykówpojawiałysięczęstostwierdzenia,iżZiemia
obiecananosiznamionaepopei.Takąperspektywęspojrzenia
napowieśćodnajdujemywwypowiedzisamegoReymonta:„Łódź
–toeposdlamnie,tylkoepostaknowożytneatakpotężne,
żewszystkiestarożytnetozabawkiwporównaniu”[61].
Owozbliżeniedoepopeiwidocznejestwkilkupłaszczyznach
utworu.Najwyraźniejujawniasięonowrozległościobrazu:
kreślonazdużymrozmachempanoramamiastaogarniacałą
różnorodnośćzjawiskiproblemówłódzkiejspołeczności.
Doepickiejstronypowieścizaliczyćmożnazabiegizmierzające
domityzacjirzeczywistości.Wskazująonenadążeniedooderwania
świataprzedstawionegoodkonkretnego„tuiteraz”.Podobniejak
pewnaniedookreślonośćczasuakcji,kojarzonaniekiedy
zkonstrukcją„bezczasuhistorycznego”widocznegowChłopach.
JednakżestrukturapowieściowaZiemiobiecanejwykazujetakże
cechyzmierzającewkierunkuprzeciwnym,niżwskazywałobyowo
nachyleniekuepickości.Całościowyobrazmetropolii,jakzauważył
jużKazimierzWyka,jestkrzykliwyidysonansowy,coniebyło
