Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nieliczeniemsięzniczym,potęgążywiołowąprawie”,zostaje
symboliczniezamkniętewkształcie,jakinadałfabryce.Fabryka
to„potężnyzbiorniksiły”nawpółtylkoujarzmionej,„wiecznie
szukającejucieczkizroztrzęsionych,potężnychmurów”,„energii
rozedrganejiszalejącej,któraporywaławszystkoiwszystkich
izdawałasięrozsadzaćpotężnemuryfabrykiszalonym
natężeniem”.
Wszystkosiętrzęsło:ściany,sufity,maszyny,podłogi,huczałymotory,
świszczałyprzenikliwiepasyitransmisje,turkotałypoasfaltowejpodłodze
wózki,szczękałyczasemkołarozpędowe,zgrzytałytryby,leciaływskrośtego
morzarozbitychdrgańjakieśkrzykilubrozlegałsiępotężny,huczącyoddech
maszynygłównej.[s.16]
Szalony,podobnydodrgającegojękuszczękcentryfugi,wyciągającejwodę
zmateriałów,przenikałcałesale,wświdrowywałsięwnerwyrobotników.
[s.18]
Formyniepokojącedziwacznymkształtem,chaotycznymruchem,
gwałtownościąprzemieszczeńsąmiarąnatężeniatejenergii.
Tociasne,szczelniezapełnionewnętrzestwarzaefektzagrożenia;
groźbakatastrofytkwiwkażdejformienadmiaru,przepełnienia,
gwałtownegowzrostu.
XI.„ZIEMIAOBIECANA”A„CHŁOPI”
WidocznawewszystkichdziełachReymontaapologiawitalności
pozwalaująćjegotwórczość,przycałymbogactwietematycznych
odcieni,jakopewnąjedność.Umożliwiazatemspojrzenie
nachronologicznenastępstwoChłopówpoZiemiobiecanejjako
naswoistąkontynuację.Urzeczenieżyciem-żywiołemzaprowadziło
ReymontadoŁodziidomazowieckiejwsi,kazałomuzrównąpasją
opisywaćhistorięLodzermenschówilipeckichchłopów.„Polski
Manchester”dałmupoznaćzmaksymalnąwyrazistościązjawisko
życiazbiorowego,któreporwałogonietylkozgrzytliwymi
