Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
1.Międzybadaczami
czonetąmetodą.Pozostałemandatyuzyskujątepartie,którymnależysięjeszcze
największynułamek”mandatu.
Wadątakichmetodokazujesięjednakpodatnośćnaparadoksy-naprzykładprzy
stosowaniutakiejmetodymożesięokazać,żedanapartiadostałabywięcejmandatów,
gdybyzdobyłamniejgłosów[Haman2003].Stądznaczniepopularniejszesąmetody
zkwotąaposteriori-metodad’HondtaiSt.Lague.Metodytesąbardziejznanepod
postaciądzielnikową,czylijakoproceduryprzewidującetworzenieszereguilorazów
liczbyzdobytychgłosówizdefiniowanegoszereguliczb,bynapodstawietakiego
szereguprzyznawaćpartiomkolejnemandaty[Żukowski2004].Takialgorytm,choć
zprawnegopunktuwidzeniabardziejjednoznaczny,utrudniajednakuchwycenie
istotysamegomechanizmu.Dlategoteżichdziałaniełatwiejwyjaśnić,odwołującsię
domatematycznietożsamejproceduryustalaniakwotyaposteriori[Haman2003].
Metodad’Hondtaprzewidujezaokrąglanieułamkównależnychmandatów
wdół,zaśmetodaSt.Lague-donajbliższejliczbycałkowitej.Pierwszykrokjest
identycznyzprocedurąwykorzystującąkwotęprostą.Wprzypadkugdytakapro-
ceduranieprowadzidorozdziałuwszystkichmandatówlubprzyznajeichwięcej,
niżjestdodyspozycji,korekciepodleganiesposóbzaokrąglania,leczkwotasłużąca
określaniuliczbymandatów.Wpraktyceoznaczato,żeabybraćudziałwpodziale
mandatówwprzypadkumetodyd’Hondta,partiamusiwprzybliżeniuzasłużyć
nacałymandat.WprzypadkumetodySt.Lagueminimalnyudział,niezbędnydo
zdobyciachoćjednegomandatu,możebyćomniejwięcejpołowęmniejszy.
Zmatematycznegopunktuwidzeniametodytesątożsametakżezmetodami
opartyminafunkcjipriorytetu[Haman2003].Oznaczatotyle,żeprzyprzydziale
kolejnychmandatówsprawdzasię,którejpartiinnależy”siętakimandat,zewzględu
nato,couznajesięjakopriorytet.Wprzypadkumetodyd’Hondtapriorytetem
takimjestminimalizacjaodchyleńodproporcjonalnościpodziałumandatówpo
przyznaniuwłaśnierozdzielanegomandatu.Takipriorytetmaswojeniebagatelne
konsekwencje.Przytakimpriorytecieostatnimandatzwiększymprawdopodobień-
stwemotrzymujewiększapartia-wprzypadkumniejszejpartiiprzyznaniejejkolej-
negomandatuwcześniejpowodowałobywiększeodchyleniaodproporcjonalności.
Problemtenjestomawianywlicznychpublikacjachijestobecnywświadomości
osóbzainteresowanychpolitykąwpostacipowszechnieobowiązującegoprzekonania,
żenmetodad’Hondtajestkorzystnadladużychpartii”[Antoszewski2004,Golań-
ski/Kasprzyk1999].Oznaczatonapewno,żezaokrąglenieliczbyprzyznawanych
mandatówwokręguodbywasięwsposób,któryzwiększymprawdopodobieństwem
przyznajeostatnimandatwiększympartiom.Liczbowywyraztakiegonastawienia
przedstawiliKarstenSchuster,FriedrichPukelsheim,MathiasDrtoniNormanR.
Draper[2003].Ichmodeljestskutkiemobliczeniapodziałumandatówdlawszyst-
kichmożliwychprzypadkówwynikówwyborówprzyzałożonejliczbiepartii.Dla
każdegoztakichprzypadkówpoliczonezostałoodchyleniepomiędzyliczbąotrzy-
manychmandatów(czyliwielkościudziałupozaokrągleniu)ateoretycznymudzia-
łembezzaokrąglenia.Uśrednieniewszystkichtakichwynikówpozwoliłonaobli-
czenieprawdopodobnychodchyleńodteoretycznejliczbymandatówwzależności
