Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RozdziałI.Komponentykognitywne,afektywneibehawioralne…
któreosobazebraławtrakcieżyciaiktóremogąbyćmodyfikowane.Elementy
obrazuJaróżniąsięmiędzysobądostępnością.Zależytoodichaktualności,
ważności.Pozytywnyobrazsiebiezapewniarównowagęemocjonalną,sprzyja
nabywaniupewnościsiebieiokazywaniuprzychylnegostosunkudośrodowi-
skaspołecznego.Natomiastnegatywnyobrazczęstowywołujelękiiniepokoje,
powodujetrudnościwfunkcjonowaniuspołecznym,awkonsekwencjiprowadzi
dotrudnościprzystosowawczych(Uszyńska-Jarmoc2001,s.184).Azatemobraz
własnejosobyudzieckawwiekuprzedszkolnymimłodszymszkolnymtozbiór
wiadomościdotyczącychwłasnegowygląduicechfizycznych;własnejwiedzy
iumiejętnościzwiązanychzpoziomemedukacji(przedszkolem,szkołą);poziomu
zadowoleniazrelacjikoleżeńskichipozycjiwgrupie;poziomuakceptacjiwłas-
nychdziałańiwykonaniazadań;globalnegopoczuciawłasnejwartości,stopnia
zadowoleniazsiebie,akceptacjisiebieipoczuciaszczęścia(Tonkin,Watt2003).
Obrazsiebiejestwynikiemdotychczasowychdoświadczeńżyciowychdziecka.
Jestwytworemuczeniasięwróżnychsytuacjachspołecznychipoznawczych.
Wpływanazachowanieosoby,regulujejejdziałania,atakżewyznaczasposób
odbiorurzeczywistościorazinterpretacjęwłasnychdoświadczeń.Nakreślaplany
istandardyjednostki.Działajakswoistamapa,któraumożliwiaosobieorientację,
ajednocześniezapewniajejspójnefunkcjonowanie.
Funkcjąobrazusiebiejestzdawaniesobiesprawyzdoświadczeńprzeszłych
iaktualnychorazantycypowanieprzyszłychzdarzeń.ObrazJaodnosisiędoopisu
osobywidzianejprzezniąsamą.Wokresiedzieciństwanajpierwjestkształtowany
podczasrozmówzrodzicamiirodzeństwem,apotemwwynikukomunikatów
werbalnychiniewerbalnychotrzymywanychwprzedszkoluiinnychplacówkach
odpracownikówirówieśnikówzgrupyprzedszkolnej.Obrazwłasnejosobynosi
cechywynikającezdziecięcegomyślenia:jestbardzokonkretny(Kelly1997).
Najwcześniejszymiwrażeniamiskładającymisięnaobrazsiebiesągłówniereflek-
sjezwiązanezobrazemciała,cojestcharakterystycznedlawczesnegodzieciństwa
(Brytek-Matera2008,s.40).Wrazzrozwojemdziecka,jegozmysłówizdolności
poznawczych,umożliwiającychrefleksjenadwłasnymidoświadczeniamiiroz-
wojemkompetencjikomunikacyjnych(operacjinamaterialejęzykowym),obraz
siebiestajesięcorazbardziejprecyzyjnyidokładny.Pojawiająsięzwrotyopisujące
nietylkowyglądciała,aleijegofunkcjonowanie,czyliczynności,jakiedziecko
potrafiwykonać,chorób,którychdoświadcza,pomocy,jakąudzielainnym.Obraz
siebiestanowipunktwyjściadozrozumieniapojęciasamooceny.Sukceslubjego
brakwwypełnianiuzadańrozwojowych,wdużymstopniunarzuconychprzez
kulturę,stanowijedenzpodstawowychelementówkształtowaniasiępoczucia
tożsamościdziecka,obrazuwłasnegoJaorazprzekonaniaomożliwościosiągnię-
ciapowodzenia,cozkoleirzutujenasposóbradzeniasobiezprzeciwnościami
iprzeszkodami(Brytek-Matera2008,s.39–41).Jegopoczuciewłasnejwartości
wznacznejmierzebudowanejestjakoreakcjanasukcesylubniepowodzenia
wwypełnianiuzadańirólustalonychprzezdorosłychirówieśników.
