Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Samoocena:pojęcie,cechyifunkcjerozwojowe
29
jegopoczucieskutecznościprzezuznaniegozanieporadne.Natomiastpierw-
szekontaktyzdorosłymsąpoczątkiemdoświadczeniadziecka,mającharakter
poznawczyiedukacyjnyorazpozostawiajątrwałeśladyizmianywosobowości
dziecka.Dorośli,przedstawiającwłasnąkoncepcjęświatailudzi,częstopokazują
dzieckurzeczywistośćpełnązagrożeń,pułapekiniebezpieczeństw.Tewypowie-
dzimogąbyć,zdaniemA.Guryckiej(1990,s.87),Hźródłemdoświadczeńgroź-
nychdlapoczuciawłasnegosprawstwa,aktywności,przyczynowościosobistej
wspołecznychinterakcjach”
.
Nauczyciel,abyzwiększyćpoczuciesprawstwaudzieci,powinienpodmio-
towotraktowaćwychowankówistwarzaćimzawszeatmosferębezpieczeństwa
iakceptacji(Guz2006,s.68–77).Musirównieżpamiętać,żedziecisązupełnie
odmiennepoznawczoodniego.Poczuciesprawstwaopartejestnawłasnych
kategoriachwartościistandardów(Lindenfield1995).Dziecko,gdyjesttrakto-
wanepodmiotowo,mawrażenie,żejegowłasnadziałalnośćzależywznacznym
stopniuodniegosamego.
1.1.2.Wpływdoświadczeńrozwojowychnakształtowaniesamooceny
ZdaniemE.H.Eriksona(2004),rozwójjestprocesemstrukturyzacjiirestruktu-
ryzacjidoświadczeń.Wswojejteoriiwymieniadoświadczenia,jakiesąnajbar-
dziejpożądanewdanejfazierozwojuczłowieka.Wedługniegorozwójprzebiega
wośmiufazachwcałymcyklużycia.WkażdejfazietreściąJastajesięcośinnego.
OstatecznieosobowośćskładasięzwieluróżnychJa,któreniesąidentyczne,ale
pokrewneipasujądosiebie(Mizińska1998).WedługL.S.Wygotskiego(1971)
rozwójjestwynikiemosobistych,społecznych,psychologicznychikulturowych
doświadczeńczłowieka.Wwynikuzbieraniadoświadczeńrozwijasięcałastruk-
turaosobowościjednostkiorazjejrelacjespołeczne.
Uczęszczaniedzieckadoprzedszkolajestźródłemdoświadczeńkształtu-
jącychpoczuciewłasnejwartości,aszczególniesamooceny.Odrówieśników
inauczycielidzieckozdobywawielekomunikatówoceniającychjegoosobę.
Doświadczeniamogąpodwyższaćlubobniżaćsamoocenęprzedszkolaka.Zda-
niemNelson(1998),wdziecięcychnarracjachujawnianesąichdoświadczenia,
zanimzostanąonezapisanewpamięci.Takpowstająstrukturypoznawczezwane
skryptami,którezachowująaspektystrukturydoświadczanychzdarzeń,takich
jakczas,przestrzeńczyruch.
Doświadczeniawyniesionezokresudzieciństwadecydująonastawieniudo
świataisamegosiebie.Jeżelidzieckojestbiernymobserwatoreminiemawpływu
naotoczenie,toniemapoczuciasprawstwa,ajedyniepoczucie,żewykonuje
czyjeśpolecenia.Nawspółczesnymnauczycieluspoczywaodpowiedzialność
dokonywaniawyboruwśródróżnorodnychstrategiinauczania,wynikającego
