Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Motywacjaisposóbzachowaniasięwsytuacjizadaniowej
31
żeistniejezwiązekmiędzyzachowaniamieksploracyjnymiwdzieciństwieaoso-
bowością,kreatywnościąistylempoznawczymwpóźniejszychokresachżycia.
1.2.motyWacjaiSpoSóbzachoWaniaSię
WSytuacjizadanioWej
1.2.1.Motywacjaijejrodzaje
Motywacjajestprocesem,któryzachodziwewnątrzorganizmu,pobudzającgodo
celowegodziałania.Motywacjatoprocesregulacjipsychicznej,odktórejzależy
kierunekludzkichczynnościorazilośćenergii,jakąnarealizacjędanegokierunku
działaniaczłowiekjestgotówpoświęcić.Możnająokreślićjakopsychiczny
wymiarregulacji,którywpływanaprzebiegprocesówumysłowychisterujedzia-
łaniamiwtakisposób,abyzapewnićrównowagęmiędzyjednostkąaotoczeniem
orazstymulowaćjejrozwójindywidualnyispołeczny(Brophy2004,Covington,
Manheim,Teel2004,Harmin2004).Motywacjaujawniasięwdziałaniuitylko
wtakimwymiarzemożebyćobserwowalna.Jednakmazwiązekzróżnymiaspek-
tamiosobowości:popędami,potrzebami,oczekiwaniami,zainteresowaniami,
postawami,zamiarami,pragnieniami,aspiracjamiorazuczuciami(Brophy2004,
McCombs,Pope1997,Harwas-Napierała1987,Harmin2004,Kargulowa1991).
Motywacjawiążesięczęstozodczuwaniemwiarywewłasnemożliwości,
zprzekonaniem,żeudasięsprostaćwszelkimwymaganiomwynikającymzobo-
wiązkówczłonkaokreślonejgrupy,dostosowaniemsiędowymagańregulami-
nowych,funkcjonowaniemwrelacjachrówieśniczychizdorosłymi.
Zmotywacjąsilniepowiązanejesttowarzyszącejejnapięcie,którewyzwala
dążeniedouczynieniaczegoś.Napięcietomożebyćdodatnieiujemne.Dodatnie
występujewtedy,gdypojawiasięchęćdalszegozaspokajaniapotrzeblubprzy-
jęciainnejformyichzaspokojenia.Tenrodzajnapięciaczęstopowiązanyjest
zaspiracjamiiideałamiosobydziałającej(Brophy2004,McCombs,Pope1997),
wynikaznieustannegodążeniadocelu.Napięcieujemnewystępujewówczas,
gdyczłowiekodczuwabrakczegoś,cojestniezbędnedożyciai/lubdziałania.
Doświadczawówczasfrustracjiważnychpotrzeb,wywołującejprzykreemocje,
którewrezultaciestarasięzredukować,np.przeztwórcze,nowatorskiedziałanie
irozwiązywanieproblemów.
Wpsychologiitradycyjniewyróżniasiędwarodzajemotywacji:wewnętrzną
izewnętrzną(Deci1985).
1.Motywacjawewnętrznawynikazsamejprzyjemnościisatysfakcjiwyko-
nywaniadanegodziałania,czylisamegoudziałuwtymdziałaniu.Osobyumo-
tywowanewewnętrznierealizujądziałaniadobrowolnie,zpełnympoczuciem
własnejwoli,bezwzględunamożliwedouzyskanianagrodylubkarygrożąceza
