Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałI.Komponentykognitywne,afektywneibehawioralne…
szkolnego.PrzykładowoK.Konarzewski(1991)donajważniejszychwymiarów
środowiskazalicza:życzliwość–nieżyczliwość,sensowność–bezsensowność,
kontrolowalność–brakkontroli,wiążącjezfunkcjonowaniemuczniawszkole,
tj.aktywnymuczestnictwemlubbiernością,przejawianiemaspiracjilubnie,
wytrwałościąlubjejbrakiem.Możnaprzypuszczać,żepodobneprawidłowości
zachodząwprzedszkolu.
Poczuciewłasnejwartościmożewiązaćsięzsubiektywnymspostrzeganiem
przezdzieckośrodowiskaprzedszkolnego.Wychowanekmożeodbieraćwarunki
panującewinstytucjijakożyczliwe,sensowneikontrolowalnelubnie.Środowi-
skojestżyczliwe,zdaniemprzedszkolaka,gdyrówieśnicywykazujązachowania
życzliwe,uczynneiwszyscymająmożliwośćrealizacjiwłasnychpotrzeb,współ-
decydowania,braniazasiebieodpowiedzialnościiczująsiętraktowanipodmio-
towo.Aimbardziejwplacówcedzieckoczujesiębezpiecznieiczęściejodczuwa
akceptacjęiodnosisukcesy,tymbardziejwzrastajegopoczuciewłasnejwartości.
Niskiepoczuciewartościpowoduje,żewychowankowiewsytuacjachzada-
niowychm.in.:niestawiajązbytambitnychcelów,wycofująsięztrudnychzadań,
wykazująniepewnośćcodowynikuwykonaniazadania,sąnieśmialiwrela-
cjachzludźmi,niezgłaszająwłasnychpropozycjiipomysłówprowadzących
dorozwiązaniaproblemów.Wrazieporażkiwzadaniubiorąwinęnasiebie,
przekładająpojedynczeniepowodzenienawszelkiedziałaniaicechyosobo-
wości.Wprzypadkusukcesuprzypisujągoczynnikomzewnętrznym.Bardzo
silnieemocjonalniereagująnakrytykę,zaprzeczająpochwałomskierowanym
wichstronę,wyszukująswoichsłabychstronlubzwracająuwagęnalepszych
odsiebie.Mająbardzowysokąpotrzebęakceptacji,wzwiązkuzczymwrazie
jejbrakudziałająznacznieponiżejwłasnychmożliwości,zachowująsiębiernie,
agdyjąotrzymają,sąbardzoaktywniidziałająnamiaręwłasnychmożliwości.
Wychowankowiezniskimpoczuciemwartościwykazująniechęćdosamopo-
znania,niechętniemówiąosobieiswoichuczuciach.Niskiepoczuciewłasnej
wartościpowodujeniewystarczającezaspokojeniewłasnychpotrzeb,brakwiary
wsiebieorazwewłasnemożliwości,konformizminadmierneuleganieinnym
orazmniejszekompetencjespołeczne.Nauczycielmożewspomagaćwycho-
wankówwkształtowaniupoczuciawłasnejwartościwcodziennychsytuacjach
przezokazywanienależytegozainteresowaniaichsprawami,uważnesłuchanie,
zaspokajaniepodstawowychpotrzebpsychicznychuczniów(bezpieczeństwa,
akceptacji,osiągnięćiuznania),szanowanieichautonomii(prawadodokonywa-
niawyborówipodejmowaniadecyzji,wygłaszaniawłasnychsądów,zgłaszania
pomysłówipropozycjiuczniów,atakżeprawidłoweocenianieuczniówiakcen-
towaniewspółpracyiwspółdziałania)(Pankowska2008,Bałachowicz2011).
